40 jaar Rock am Ring: hoe Duitslands eerste superfestival zich heeft ontwikkeld
De 40e editie van het "Rock am Ring"-festival is van start gegaan. De jubileumeditie van het festival wordt vrijdagmiddag op het Utopia Stage op de Nürburgring afgetrapt door Electric Callboy – de band uit Castrop-Rauxel, die in 2022 nog Eskimo Callboy heette en hun kans op het Eurovisie Songfestival werd ontzegd vanwege de vermeende gebrekkige radio-aantrekkingskracht van hun nummer. Ze trappen af met dit nummer – "Pump It": "I wanna feel it day and night / my workout, my delight..." Totdat zanger Nico Sallach en zijn band het hoofdpodium betraden, wist niemand dat ze meededen. Het festivalprogramma vermeldde simpelweg: "very special guest."
Fans speculeerden wild, van Toten Hosen en The Donots tot hiphopacts als Alligatoah en Kraftklub. Nu-metalhelden Linkin Park, die momenteel ook op tournee zijn, zouden hebben afgezegd. Ook de tweede act was "top secret" tot de start van het optreden: Roy Bianco & Die Abbrunzati Boys, de Beierse artiesten die parodie-achtige Italiaanse hits zullen brengen, zoals ze al optraden in Tollwood en tijdens de ZDF Oud & Nieuw-show.
"Schatje, druk op het gaspedaal / Ik wil met je zwemmen in de Adriatische Zee," begint hun set met "Brenner Autobahn". "Rock am Ring, gaat het?" vraagt Roy. Ook het Ring-publiek omarmt deze verrassingsgasten.
Speciale gast Electric Callboy – hier Kevin Ratajczak – treedt op op het Utopia Stage tijdens de opening van het openluchtfestival Rock am Ring.
Bron: Sascha Ditscher/dpa
Meer dan 100 bands spelen tot en met Pinksteren op vier podia voor 90.000 mensen. Vrijdagmiddag is het winderig en vanaf 22.00 uur is er 75 procent kans op regen. Zaterdag en zondag zal de Ring waarschijnlijk flink moeten rocken.
Bij de première van "Rock am Ring", 40 jaar geleden, scheen de zon echter fel. En op het eerste gezicht leek de pitstraat op de Nürburgring wel een druk openluchtzwembad, herinnerde een Südwestfunk-verslaggever zich vrijdagochtend in "Deutschlandfunk". Muziekliefhebbers uit heel (West-)Duitsland waren voor het weekend van 25 en 26 mei naar de Eifel afgereisd.
Mensen trokken hun badkleding aan en zonnebaden onder hun meegebrachte handdoeken. Het was decennia voor de Bataclan-aanval, toen mensen nog met zware bagage naar concerten mochten in plaats van tassen ter grootte van een A4'tje te dragen, en toen de opbouwpauzes eindeloos leken te duren. Ondanks alle professionele planning had het evenement een subtiele hippiesfeer.
Dresscode bij het meer: Muziekliefhebbers haalden bij de eerste "Rock am Ring" in 1985 bij hoogzomerse temperaturen hun zwemkleding uit hun rugzakken.
Bron: picture alliance / Martin Athenstädt
De organisatoren lieten zich ook inspireren door Woodstock, dat – vredig, gratis en voor niets – de maatstaf voor festivals werd en, ondanks het beruchte slechte weer, nog steeds een mythische reputatie geniet als het muzikale hoogtepunt van het hippietijdperk. De organisatoren van Mama Concerts – Marek Lieberberg en Marcel Avram – wilden deze Amerikaanse megafestivalcultuur naar Duitsland brengen.
Op Woodstock, het driedaagse muziekfestival op de weilanden van een melkveehouderij in het noorden van de staat New York, traden in 1969 32 acts op voor zo'n 400.000 mensen. Op de Ring der Rennfahrer (coureursring) van 1985 traden 17 bands gedurende twee dagen op voor 70.000 mensen. Kaartjes kostten 49 mark. Toch was zoiets groots nog nooit eerder in West-Duitsland gezien. Ook Michael Sadler, zanger van de Canadese progressieve rockband Saga, was overdonderd door de "zee van mensen" toen hij het – zeer hoge – podium betrad.
Rock, folk en folkrock scheidden de generaties natuurlijk nog ten tijde van Woodstock. En het festivalterrein bij het stadje Bethel ontving vele sterren en bands die aan de voorhoede van de jonge tegencultuur stonden. Nieuwkomers zoals Santana en Joe Cocker verwierven daar ook bekendheid. Halverwege de jaren tachtig hadden rock en pop echter de Duitse radio veroverd en de hits die voorheen de radiostations domineerden, van de troon gestoten.
De headliner van de eerste zaterdag van het Ring Festival zou vandaag geen schijn van kans maken, nu rock, punk en hiphop het festival domineren. Geloof het of niet, het was Chris de Burgh. De Ierse songwriter was geëvolueerd van de kwijnende, tweederangs romantische folkie die hij in de jaren 70 was tot een lieveling van de gemiddelde popluisteraar met rock-geïnspireerde popsongs als "The Getaway" en "High on Emotion".
Op Pinksterzondag was Foreigner de hoofdact – de Brits-Amerikaanse groep had met hun album “Agent Provocateur” uit 1984 ook hun transformatie tot mainstreamband voltooid – ballads als “I Want to Know What Love Is” en “Waiting for A Girl Like You” hadden hen een grote aantrekkingskracht bezorgd.
Tegen 2025 zal Rock am Ring stevig in sterke handen zijn. De headliners op het hoofdpodium (er zijn vier podia op de Ring) – de eerste dag van het festival eindigt op vrijdag met de voormalige deathcoreband Bring Me The Horizon uit Sheffield, Slipknot sluit zaterdag af en Korn treedt op op Pinksterzondag.
De publiekslieveling in 1985 was U2, dat op de eerste dag voor Chris de Burgh optrad. Met hun eerbetoon aan Martin Luther King Jr., "Pride", zette de Ierse band nog maar net de eerste stappen richting een superband, maar ze maakten nog steeds deel uit van de indiescene die was ontstaan in de nasleep van de punkrevolutie van 1976/77. Toen Bono met een fan op het podium danste, juichten de resterende 69.999 fans enthousiast.
Ook andere jonge namen waren vertegenwoordigd: bijvoorbeeld Lone Justice, de veelbelovende Americana-band rond Maria McKee, of The Alarm, de Welshe alternatieve rockers rond de een maand geleden overleden zanger Mike Peters, die met “Sixty-Eight Guns” respectabele ringkoren bijeenbracht.
De levende link met Woodstock was Joe Cocker, die op beide festivals optrad. Zijn comeback begon in 1982 met het filmduet "Up Where We Belong" (van "An Officer and a Gentleman"), maar kwam pas echt tot bloei een jaar na Rock am Ring met het album "Cocker". Net als in 1969 sloot hij zijn optreden af met zijn gospel-geïnspireerde cover van "With a Little Help from My Friends" van de Beatles.
Marius Müller-Westernhagen, die op de derde plaats stond op de affiche van het Pinksterfestival - na Foreigner en Saga - zat op dat moment in een carrièredal en het duurde nog ruim vier jaar voordat hij het album "Hallelujah", het eerbetoon aan de Stones "Sexy" en de status van Super Marius zou uitbrengen.
Het stilistische spectrum was enorm – van de rauwe Italiaanse rocker Gianna Nannini tot de Anglo-Schotse Genesis-epigonen Marillion en de rock-'n-soul-allrounders Mink DeVille, aangevoerd door de excentrieke zanger Willy DeVille. De populaire R&B-rocker Huey Lewis trad ook op met zijn band The News en leverde zijn aankomende grootste hit, "The Power of Love", als vijfde van zijn twaalf nummers in zijn set. Lewis bracht de single voor de film "Back to the Future" slechts drie weken na "Rock am Ring" uit.
"Ik kan je niet horen!": Marius Müller-Westernhagen zong "Mit Pfefferminz bin ich dein Prinz". Vier jaar na zijn optreden op "Rock am Ring" werd hij een superster met het album "Hallelujah", dat al snel stadions uitverkocht.
Bron: picture alliance/United Archives
Nooit eerder was er in Duitsland zoveel rock tegelijk te horen (en nooit eerder waren er zoveel zonnebranden tegelijk te zien). Het festival was bedoeld als eenmalig, maar door het enorme succes werd het voortgezet, met meer bands en meer podia – tot op de dag van vandaag. In 1985 breidde het festival zich echter voor het eerst uit. Een groot deel van de zaterdagse Rock am Ring-bezetting speelde op Pinksterzondag tijdens de eendaagse "Rock in Stuttgart". De week erna waren er spin-offs zoals "Rock in St. Gallen" (27 mei), "Rock in Basel" (1 juni), "Rock in München" (2 juni) en ook "Rock in Neurenberg" (1 juni). In 1995 startte de zuidelijke uitloper "Rock im Park" in München, het tweelingfestival, dat in 1997 naar Neurenberg verhuisde.
Er kwamen nog andere grote Duitse rockfestivals bij: in 1990 startte het “Wacken Open Air”, dat later uitgroeide tot de wereldwijde ontmoetingsplaats voor metal, in 1997 het “Hurricane”-festival in Scheeßel en in 2000 het zusterfestival “Southside”.
Iets meer dan anderhalve maand na "Rock am Ring", op 13 juli 1985, zette "Live Aid" de standaard voor liefdadigheidsfestivals en werd het tweede grote rockfestival in de geschiedenis, na Woodstock. Van Rock am Ring deden alleen de middelmatige rockers REO Speedwagon en U2 mee. Volgens zanger Bono had U2 hun deelname uitsluitend te danken aan het nummer "Pride". Live Aid-organisator Bob Geldof was er dol op en, zoals de U2-zanger onlangs onthulde in de documentaire "Bono: Stories of Surrender", vergaf Bono zelfs zijn matje.
Rock am Ring vindt plaats van 6 tot en met 8 juni op de Nürburgring in de Eifel. Met 90.000 bezoekers is het festival uitverkocht. 100 bands spelen op vier podia. Het tweelingfestival Rock im Park vindt gelijktijdig plaats in Neurenberg.
rnd
