'Stilte representeren': herinnering aan het Francoïsme in een fototentoonstelling in Buenos Aires

De Spaanse fotograaf Nicolás Combarro presenteerde de tentoonstelling Representing Silence in Buenos Aires, een reeks foto's van concentratiekampen die in de jaren dertig en veertig in Spanje en Frankrijk bestonden en die tot doel heeft 'van het verleden te leren'.

Combarro werd in 1979 geboren in A Coruña, tijdens de overgang naar de democratie na bijna veertig jaar dictatuur van Franco. Tijdens een interview in Buenos Aires zei de kunstenaar dat het land tijdens deze politieke transitie te maken had met een 'gedwongen geheugenverlies'.

" Er werd geprobeerd het verleden te vergeten om een ​​nieuwe toekomst op te bouwen , op een ietwat utopische manier, zonder te oordelen of te herzien wat er in die 40 jaar van extreme repressie en geweld is gebeurd. Mijn generatie wijst vergeten in zekere zin af, en we willen weten, we willen begrijpen wat die wond is," zei Combarro.

De tentoonstelling is tot 8 juni te zien in het Muntref-Centrum voor Hedendaagse Kunst , gevestigd in het voormalige Hotel de Inmigrantes in Buenos Aires , de plek waar migranten van over de hele wereld in Argentinië aankwamen.

De tentoonstelling, gepresenteerd in samenwerking met het Spaans Cultureel Centrum in Buenos Aires , toont een aantal Spaanse concentratiekampen waar naar schatting meer dan 700.000 gevangenen tijdens het Franco-regime verbleven.

Combarro besloot zich ook te richten op de interneringskampen die in Frankrijk waren gebouwd . Frankrijk had een gastvrij land moeten zijn, maar in 1938 sloten ze bijna een half miljoen Spanjaarden op die op de vlucht waren voor de dictatuur van Franco.

"Het leek me logisch om die vergelijking te maken tussen de manier waarop Republikeinen in Spanje en Frankrijk werden behandeld . Frankrijk zagen we op een gegeven moment als een bondgenoot, maar uiteindelijk werd het onderdeel van de repressie", aldus de kunstenaar, die ook de warme ontvangst van de Spaanse immigratie door Argentinië benadrukte.

De fotograaf benadrukte dat "de ontvangst in Argentinië uiteindelijk totaal anders was dan in Frankrijk" en vond het zeer betekenisvol dat de tentoonstelling wordt gehouden in het Immigratiemuseum, dat bezocht werd door zoveel Spanjaarden die op de vlucht waren voor de Spaanse Burgeroorlog.

In dit verband zei de Spaanse ambassadeur in Argentinië, Joaquín María de Arístegui Laborde, die aanwezig was bij de opening van de tentoonstelling, dat "er geen betere plek zou kunnen zijn om deze magnifieke fotocollectie te presenteren dan dit centrum (...) waaraan Spanje en de Spanjaarden zoveel te danken hebben."

De ambassadeur benadrukte ook hoe belangrijk het is om "de herinnering voor altijd levend te houden, de herinnering aan waar we vandaan komen, aan wat ons is overkomen, aan de inspanningen van onze families."

De tentoonstelling "Representing Silence" werd eind vorig jaar voor het eerst in zijn geheel gepresenteerd in de Argentijnse stad Rosario en is nu voor het eerst te zien in Buenos Aires. Nadat de film eerder al in Duitsland, Frankrijk, Portugal en Colombia was vertoond, en slechts enkele keren in Spanje, is hij nu voor het eerst te zien in Buenos Aires.

De kunstenaar schreef dit toe aan de controverse die volgens hem nog steeds ontstaat in sommige delen van Spanje door pogingen om de misdaden van Franco's regime te herdenken, en aan de andere kant aan het feit dat het "een fenomeen is dat landen verrast die zelf met geweld te maken hebben gehad, maar zich niet bewust waren van het feit dat in Spanje op systematische en strategische wijze soortgelijke systemen werden gecreëerd."

Combarro koos ervoor om 's nachts beelden van de velden te maken om ze "uit hun tijdscontext te halen" en zich "een voorstelling te kunnen maken van hoe ze er oorspronkelijk uitzagen" . Tegelijkertijd probeerde hij, door de architectonische overblijfselen te verlichten, "ze weer aan het licht te brengen".

"Het is een tentoonstelling die probeert te leren van het verleden, zodat we in het heden en de toekomst niet dezelfde fouten maken ", merkte hij op, en waarschuwde voor het huidige migratiefenomeen: "De migrantenbevolking, die haar bestemming niet kiest maar dat doet uit pure wanhoop, en de manier waarop landen deze migrantenbevolking verwelkomen of juist niet verwelkomen, laat zien waar wij als burgermaatschappij staan."