De briljantie van Teenage Fanclub tegenover de flitsen van James op de Botanical Nights

Kort nadat de eerste akkoorden van 'Home' waren gehoord en Raymond McGinley 'Tired Of Being Alone' begon te zingen, een portret van emotionele isolatie, terwijl de zon nog brandde op de Real Jardín Botánico Alfonso XIII in Madrid, debatteerde een groep doorgewinterde fans over wie de hoofdband van de dag had moeten zijn: "Het is een misdaad dat ze Teenage Fanclub als voorprogramma hebben gekozen!", zei een van hen, voordat ze samen met de band uit volle borst de klassieker 'About You' zongen.

We vermoeden dat Liam Gallagher het duidelijk had moeten zeggen: "Teenage Fanclub is de op één na beste band ter wereld", zei hij in 1997. De bewondering die de sarcastische zanger voelde voor de groep die woensdag de Noches del Botánico opende, was zo groot dat hij hen datzelfde jaar uitnodigde in zijn studio om te luisteren naar de eerste versie van 'Be Here Now' (Creation), het derde album van Oasis. De inmiddels verzoende broers hadden zijn goedkeuring nodig voordat ze het uitbrachten, gaven ze toe.

We weten echter al dat invloed geen volle zalen oplevert, zoals we gisteren opnieuw konden bevestigen. Toen de band uit Glasgow om 20:15 uur het podium betrad, stond de dansvloer vol met grijze fans in oude Smiths , Stones Roses en Elliot Smith T-shirts, maar de tribunes waren halfleeg. Het moet wel zo zijn dat internetstreams, die nieuwe maatstaf voor alles in de muziek, ook niet liegen: bijna 200.000 per maand voor Teenage Fanclub en 2,8 miljoen voor James.

Qua aantallen was er dus geen strijd te voeren tussen deze twee groepen, die eind jaren tachtig, begin jaren negentig de weg vrijmaakten voor een succesvol – en veel winstgevender – pad dat kort daarna werd gevolgd door Gallagher, Damon Albarn en co. Zoals gebruikelijk maakte de geluidstechnicus het de band ook niet gemakkelijk; hij had bijna een derde van de tijd nodig om het volume te vinden dat Teenage Fanclub verdiende om die aanstekelijke melodieën te laten horen die ooit Nirvana en Radiohead beïnvloedden. Maar toen kwam "Alcoholiday"... en veranderde alles.

Terwijl de zon onderging en Norman Blake non-stop glimlachte terwijl de band klassieker na klassieker uit volle borst zong, soms zelfs hardop lachend, alsof ze dachten: "Fuck, hoe cool is het dat we dit mogen blijven doen!" – de interpretatie van een fan die er dichtbij was – bracht Teenage Fanclub hun enthousiasme over op een publiek dat steeds meer zin kreeg om mee te zingen. Met de bijna volle zaal speelden ze 'Metal Baby', 'What You Do To Me', 'I Don't Want Control Of You', 'It's A Bad World' en 'The Concept', dat het publiek keer op keer meezong met kreten van "Ooooooooh, yeeeeah!" Tot de band uit Glasgow, zoals gebruikelijk, de puntjes op de i zette met de gitaarriffs van 'Everything Flows' en die ode aan het verstrijken van de tijd en het verlies van zekerheden. Vijfendertig jaar later is alles nog steeds hetzelfde.

Met de Royal Botanic Gardens tot de nok toe gevuld en het geluid al perfect afgestemd op het hoogtepunt van de dag – zoals de verwerpelijke gewoonte is bij sommige evenementen – betrad James het podium met een eerste plons die iedereen verraste. Trompettist Andy Diagram verscheen op de tribune, begeleid door Tim Booth en Chloe Alper, die de openingsregels van een meer ingetogen versie van "Lose Control" ten gehore brachten. Het was het eerste vuurwerk van deze band uit Manchester, geboren om in stadions te spelen, hoewel ze die prestatie nooit helemaal hebben volbracht.

James speelde vanaf de openingsnummers uit volle borst, met "Way Over Your Head", "5-0" en "Sound". Op dat laatste nummer liep de zanger met de sikjes langs de reling van de eerste rij en won hij het publiek voor zich. Hij pakte de hoed van een fan en zette die zelf op, terwijl hij zong: "Laugh at the wonder of it all / Laugh so hard you break your fall." Vervolgens introduceerde hij "Heads", een meedogenloze kritiek op nepnieuws en "alles wat er nu in Amerika gebeurt", kondigde de frontman onder applaus aan.

James heeft een overdosis episch, een emotionele overdaad waar je je aandacht niet altijd even makkelijk bij kunt houden. Muziek die gemaakt lijkt voor veel grotere zalen en die past bij een band die begin jaren 90, voordat Oasis de macht overnam, klaarstond om "the next big thing" te worden. Een band die, met Booth als frontman die grote zalen aankon, zoals gisteren bleek uit de uitverkochte show van 4000 bezoekers in april, de nieuwe U2 wilde worden en, het is waar, bijna op weg was om dat te bereiken.

Met twee drummers en negen muzikanten op het podium bood de band uit Manchester nauwelijks een korte adempauze met het vertraagde "Shadow Of A Giant". Het duurde slechts vier minuten voordat ze een nieuwe klim naar emotionele hoogten inzetten met "Moving On", "Frustration", "Stay", "Star", "Tomorrow" en "Mother". Voor laatstgenoemde verscheen Diagram weer in het publiek terwijl hij de laatste solo op zijn trompet speelde. Op een ander moment van de avond dansten enthousiaste fans met hem mee. Alle nummers klinken alsof ze de laatste van het concert waren, en het publiek waardeert dat, hoewel de opzettelijke en gekunstelde intensiteit soms afneemt.

De uiteindelijke apotheose maakte duidelijk wie de band van de avond was, ondanks Liam Gallagher en de ontevreden gasten van de eerste avond. "Out To Get You" en drie toegiften klonken, waarmee James wist dat de weddenschap gewonnen was: het beroemde "Getting Away With It", "Laid" en dat generatielied "Sit Down". Absoluut het hele publiek stond op, dansend, klappend en meezingend alsof het hun laatste concert was. Missie geslaagd.