Theorie en vastlegging van de piekscène

Het idee om je favoriete scène in een film te vinden is een prettige oefening die niet veel training of inspanning vergt; het enige dat je nodig hebt is wat je in je geheugen hebt staan ​​en het recht om te kiezen. Natuurlijk hoeft die favoriete scène of dat favoriete moment in een film niet per se samen te vallen met de geweldige climax van die film (meestal gebeurt dat zelfs niet), maar is het gewoon 'mijn moment', het moment dat me misschien wel voor altijd met die film verbond en het moment dat het eerste in me opkomt als ik aan de film denk.

Een andere aparte, maar nauw verwante sport is het bedenken, zoeken en extraheren – alsof het een parel in een oesterklooster is – van de sleutelscène van een film, de scène waarin de ziel van de film ligt en waarin de scenarioschrijver, regisseur, technici en acteurs al hun talent hebben gestoken. Het is niet eenvoudig om dat ene cruciale, ultieme, levenslange moment te vinden, en nog minder eenvoudig in grote werken vol grootse sequenties, onvergetelijke situaties en zinnen, en unieke momenten. Films die een Himalaya aan momenten zijn en waarin je moet ervaren wat de Everest is. Je kent ze wel, titels als 'Casablanca', 'Citizen Kane', 'The Quiet Man', 'Manhattan', 'To Have and Have Not', 'Placido' …

Het is inderdaad niet gemakkelijk, maar het is nog minder gemakkelijk om 'dat' in je eigen leven te vinden. Iedereen die een paar minuten of een paar uur besteedt aan het proberen te lokaliseren van het hoogtepunt van zijn of haar leven, het sleutelmoment in de reis van zijn of haar leven, zal waarschijnlijk verbijsterd achterblijven in een magma van herinneringen en gevoelens, waarin successen, nostalgie, gezegende of vervloekte kansen en een datum met een eigen hartslag allemaal met elkaar wedijveren. We weten allemaal wat belangrijk is in ons leven, net zoals we weten hoe belangrijk 'Citizen Kane' of 'In a Lonely Place', het meesterwerk van Nicholas Ray, zijn. Maar wie kan een speld oppakken en een alikruik vangen?

Vanuit het leven zelf herken ik de gelukkige onmogelijkheid om niet minder dan een handvol wulken te krijgen, maar in 'In a Lonely Place' leg ik het hoogtepunt vast, het moment dat ik zie terwijl ik de titel van de film uitspreek, en het is die magische seconde, die mysterieuze kruising waarop Humphrey Bogart en Gloria Graham elkaar ontmoeten in de Spaanse binnenplaats waar ze hun appartementen hebben; Ze kennen elkaar niet, ze kijken nauwelijks naar elkaar, ze merken elkaar alleen maar op... maar daarin schuilt de ziel van het verhaal.

En je kunt je pincet nog verder slijpen om het grote moment niet uit één film te halen, maar uit een hele filmografie, die van een zo complexe en subtiele filmmaker als Kieslowski, wiens werk natuurlijk ook een Himalaya is. In twee korte momenten, in 'Decálogo 2' en in 'Azul', wordt de kiem van zijn cinema in je hart gevonden.

De 'Decalogue 2' gaat, zoals al zijn werk, over een groot moreel dilemma: een man wacht op de dood in een ziekenhuisbed, zijn vrouw is zwanger van een andere man van wie ze (ook) houdt en vraagt ​​de dokter om zekerheid over de dood van haar man, want als hij niet sterft, zal ze het kind dat ze verwacht niet meer kunnen krijgen; Alles wordt met grote subtiliteit en gevoel uitgelegd en de arts verzekert hem dat er niets meer gedaan kan worden aan deze toch al wijdverspreide kanker. De sleutelscène, die het hoogtepunt vormt, speelt zich af naast het bed van de stervende man. Op zijn nachtkastje staan ​​een vol glas en een theelepeltje. Aan dat lepeltje klampt zich een vlieg vast die met grote moeite probeert te ontsnappen. Hij vecht en worstelt. De muziek van Preisner dringt tot op het bot door... Hoe kunnen we ooit vergeten wat Kieslowski je bijbrengt over het nutteloos gebruiken van de wetenschap of over het tweede gebod?

In 'Blue' is het een moment van huid, de zonnestraal die speelt op het gezicht van Juliette Binoche, een lege vrouw na de accidentele dood van haar man en zoon, de serene fluit die Preisner opnieuw (steeds) laat horen en het bijna plezierige gevoel dat er nog een dag te leven is.

En bijna net zo ingewikkeld als het vastleggen van dat 'Rosebud-moment' in een leven, is het kiezen ervan in een werk zo omvangrijk als dat van de Japanse filmmaker Yasujiro Ozu, waarin alles oceaan is en alles kust. Maar er is een overweldigend idee dat een ander majestueus idee in zich draagt, dat tegelijkertijd de eenvoudige contouren van de adelstand van de tijd en het verstrijken ervan in zich draagt. Het speelt zich af in 'Late Spring' , waarin een jonge vrouw (Setsuko Hara) voor haar weduwnaar vader (Chishu Ryu) zorgt en twijfelt tussen het tegemoetkomen aan zijn wens om te trouwen of het voortzetten van haar leven bij haar bejaarde vader, die haar aanmoedigt om te trouwen en een eigen gezin te stichten; Ze geeft hem liefdevolle redenen om bij hem te blijven, en hij geeft haar kalme argumenten om het tegendeel te bewijzen... en voegt daaraan de kleffe leugen toe dat hij ook van plan is te trouwen, en het einde, puur Ozu, warm, laaggelegen en bitter, pikt hem op bij zijn terugkeer naar de eenzaamheid van het huis, zittend in een hangmat met een appel die hij langzaam schilt, terwijl een zachte golf op de kust wacht die op hem wacht.

Het hoogtepunt tussen vader en zoon in 'Call Me by Your Name', de drie of vier redenen die de volwassen schrijver Blas Otamendi aan zijn jonge liefde geeft om de problemen in hun relatie op te lossen in 'Historia de un beso', of de indrukwekkende, overweldigende scène waarin het kleine meisje Sofía Otero voor haar moeder zorgt en door haar verzorgd wordt in 'Cuatro Paredes' van Ibon Cormezana, die binnenkort uitkomt, vormen ook een voorbeeld van duizenden van die momenten waarmee de film je traint om de parel, of de maagdenpalm, van jezelf en je omstandigheden te vinden.