Eén badkamerwet helpt wetenschappers bij het creëren van een 'stille moordenaar' als waarschuwingssysteem voor vroege besmettingen

Wetenschappers ontdekken dat onze 'nummer 2's' levensreddend zijn – experts beweren dat het testen van onze ontlasting een onverwachte detectie is van dodelijke alvleesklierkanker. Een reeks beroemdheden is onlangs overleden aan alvleesklierkanker , waaronder Harry Potter -ster Alan Rickman, Sir John Hurt, Steve Jobs en Patrick Swayze – en de kanker heeft de grimmige bijnaam 'De Stille Moordenaar' gekregen.

Onderzoekers Falk Hildebrand en Daisuke Suzuki van het Quadram Institute van de NHS in East Anglia zeggen dat het analyseren van ontlasting een belangrijke vroege opsporing is geweest van de meest voorkomende vorm van deze ziekte, pancreasductaal adenocarcinoom (PDAC). In een artikel in The Conversation leggen ze uit hoe, of je vanochtend nu wel of niet hebt ontbeten, je alvleesklier onopvallend achter de schermen werkt en enzymen produceert die je voedsel helpen verteren en hormonen die je stofwisseling reguleren.

Maar als er iets misgaat met uw alvleesklier, kunnen de gevolgen verwoestend zijn.

Ze schrijven: "Alvleesklierkanker heeft niet voor niets de grimmige bijnaam 'de stille moordenaar' gekregen. Tegen de tijd dat de meeste patiënten symptomen ervaren, is de ziekte vaak al in een vergevorderd stadium, waardoor de behandelingsmogelijkheden ernstig beperkt zijn.

Alleen al in het Verenigd Koninkrijk werden tussen 2017 en 2019 ruim 10.700 nieuwe gevallen en 9.500 sterfgevallen als gevolg van alvleesklierkanker geregistreerd, en de incidentiecijfers blijven stijgen.

De meest voorkomende vorm, pancreas ductaal adenocarcinoom (PDAC), ontwikkelt zich in de pancreasgang – een buis die de pancreas verbindt met de dunne darm.

Wanneer zich hier tumoren vormen, kunnen ze de stroom van spijsverteringsenzymen blokkeren, wat leidt tot problemen met de energiestofwisseling waardoor patiënten zich chronisch moe en ziek voelen. Toch zijn deze symptomen vaak zo subtiel dat ze gemakkelijk worden genegeerd of aan andere oorzaken worden toegeschreven.

Nu leggen de onderzoekers uit hoe ze zich richten op een onverwachte bron voor vroege PDAC-detectie: ontlastingsmonsters.

Het duo vervolgt: "Het analyseren van ontlasting lijkt misschien een onwaarschijnlijke aanpak voor de diagnose van kanker, maar wetenschappers ontdekken dat onze afvalstoffen een schat aan informatie over onze gezondheid bevatten.

"Dat komt omdat er in je darmen biljoenen bacteriën leven. Sterker nog, het aantal bacteriële cellen in je lichaam is ongeveer 40 tot 30 biljoen groter dan het aantal menselijke cellen.

"Deze microscopisch kleine bewoners vormen complexe gemeenschappen die een weerspiegeling kunnen zijn van de staat van uw gezondheid, inclusief de aanwezigheid van ziektes.

Omdat PDAC zich doorgaans ontwikkelt in het deel van de alvleesklier dat in verbinding staat met de darmen, en de meeste mensen regelmatig ontlasting hebben, bieden ontlastingsmonsters een praktisch, niet-invasief inzicht in wat er zich in het lichaam afspeelt.

Deze innovatieve aanpak is gevalideerd in studies in verschillende landen, waaronder Japan, China en Spanje. De nieuwste doorbraak komt uit een internationale studie uit 2025 waaraan onderzoekers uit Finland en Iran meededen. Zij onderzochten de relatie tussen darmbacteriën en het ontstaan ​​van alvleesklierkanker bij verschillende bevolkingsgroepen.

De onderzoekers verzamelden ontlastingsmonsters en analyseerden bacterieel DNA met behulp van een techniek genaamd 16S rRNA-genampliconsequentie.

"Ondanks de ingewikkelde naam is het principe eenvoudig: wetenschappers sequencen en vergelijken een genetisch gebied dat in het genoom van elke bacterie voorkomt. Zo kunnen ze tegelijkertijd verschillende bacteriesoorten identificeren en tellen.

De bevindingen van de Fins-Iraanse studie waren opvallend. Patiënten met PDAC vertoonden een verminderde bacteriële diversiteit in hun darmen, waarbij bepaalde soorten juist verrijkt of juist uitgeput waren in vergelijking met gezonde mensen.

Belangrijker nog is dat het team een ​​model voor kunstmatige intelligentie heeft ontwikkeld dat nauwkeurig onderscheid kan maken tussen kankerpatiënten en gezonde mensen, uitsluitend op basis van hun darmbacteriënprofiel.

Het vakgebied microbioomonderzoek ontwikkelt zich razendsnel. Hoewel deze studie gebruikmaakte van amplicon-sequencing, bieden nieuwere methoden zoals 'shotgun metagenomic sequencing' nog gedetailleerdere inzichten.

"Deze geavanceerde techniek legt het volledige bacteriële genoom vast in plaats van dat we ons richten op één enkel gen. Dat levert een ongekende resolutie op, waarbij zelfs kan worden vastgesteld of bacteriën onlangs tussen individuen zijn overgedragen.

"Deze technologische ontwikkelingen zorgen voor een fundamentele verandering in de manier waarop we denken over gezondheid en ziekte.

"We stappen over van een puur mensgerichte visie naar een beeld van onszelf als 'mens plus microbioom': complexe ecosystemen waarin onze bacteriële partners een cruciale rol spelen in ons welzijn.

Naast alvleesklierkanker:

"De mogelijkheden gaan veel verder dan alvleesklierkanker. Bij Quadram passen we vergelijkbare methoden toe om colorectale kanker te bestuderen.

"We hebben al meer dan duizend ontlastingsmonsters geanalyseerd met behulp van geavanceerde computertools die het bacteriële genoom en hun functies reconstrueren uit gefragmenteerd DNA.

"Dit lopende onderzoek heeft tot doel te onthullen hoe darmmicroben zich gedragen bij colorectale kanker, vergelijkbaar met wat andere wetenschappers voor PDAC hebben gedaan.

"De bidirectionele interacties tussen kanker en bacteriën zijn bijzonder fascinerend. Niet alleen kunnen bepaalde bacteriële profielen wijzen op de aanwezigheid van een ziekte, maar de ziekte zelf kan ook het darmmicrobioom veranderen, zoals we eerder lieten zien bij de ziekte van Parkinson. Hierdoor ontstaat een complex web van oorzaak en gevolg dat onderzoekers nog steeds aan het ontrafelen zijn.

"Toch verkrijgen we inzichten die een revolutie teweeg kunnen brengen in zowel de diagnose als de behandeling, doordat we begrijpen hoe onze microbiële partners reageren op ziekten en deze beïnvloeden.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat dit ontzettend complex is en soms moeilijk te begrijpen. Ontwikkelingen in de biotechnologie en kunstmatige intelligentie helpen ons echter steeds meer om deze microscopische wereld te begrijpen.

"Voor kankerpatiënten en hun families bieden deze en andere ontwikkelingen in microbioomonderzoek hoop op vroegere detectie.

Hoewel we ons nog in de beginfase bevinden van het vertalen van deze bevindingen naar de klinische praktijk, kan het potentieel om deze sluipmoordenaar te pakken voordat hij dodelijk wordt, de uitkomsten voor duizenden patiënten verbeteren. Hiervoor is echter zorgvuldiger en fundamenteler onderzoek nodig.

"Het microbiële perspectief op gezondheid is niet langer een verre wetenschappelijke curiositeit – het wordt snel een praktische realiteit die levens kan redden.

Terwijl onderzoekers deze grenzen blijven verkennen, komen we erachter dat de antwoorden op enkele van onze meest uitdagende medische vragen misschien wel voor het oog verborgen liggen – in het afval dat we elke dag doorspoelen.