Roca, Civit en het huidige debat over openbare werken

Rome was in de oudheid de oppermachtige macht in het Westen vanwege zijn vermogen om een enorme infrastructuur te bouwen.

Het Romeinse wegennet maakte het mogelijk om de gebieden die onder Romeins gezag vielen te veroveren en te behouden, om de grenzen van het land te verdedigen door de verplaatsing van legioenen en voorraden te vergemakkelijken en ook om mensen en goederen (handel) te laten circuleren.

Een van de kenmerken van het Romeinse Rijk was dat het de steden in zijn uitgestrekte gebieden, die de Middellandse Zee tot de Mare Nostrum maakten, van vergelijkbare stedelijke voorzieningen voorzag . Al deze steden beschikten over wateraanvoer via aquaducten, waarvan sommige meer dan 100 kilometer lang waren, een distributienetwerk, riolering, theaters, amfitheaters en openbare baden. Een evenwichtige territoriale infrastructuur.

In sommige teksten werd de ontwikkeling van het land tussen 1880 en 1930 gebagatelliseerd. Volgens hen was dit te danken aan de vruchtbaarheid van de vochtige pampa's.

Met deze onzin wilde men het feit negeren dat Sovjet-Rusland, inclusief Oekraïne, vergelijkbare natuurlijke omstandigheden kende; na de komst van het communisme in 1917 importeerden ze echter tarwe uit andere landen, waaronder Argentinië.

Anderen beweren dat het het resultaat was van de Grondwet van 1853. De Grondwet had er veel mee te maken, maar het simpelweg goedkeuren van een tekst is niet voldoende. Het belangrijkste is om er eerst aan te voldoen, zoals gebeurde met een overheidsmaatregel die zich primair richtte op het bieden van veiligheid door een einde te maken aan de invallen en de nationale overheid in het hele land effectieve jurisdictie te geven, evenals het garanderen van eigendomsrechten via een onafhankelijke rechterlijke macht en het regeren met het Congres.

Daarbij kwam nog een beleid op de lange termijn, dat het proces kon vertragen of versnellen, maar dat nooit ophield met het aanpakken van openbare werken om het gebied van infrastructuur te voorzien.

Er kan geen grote sprong voorwaarts worden gemaakt in de landbouw-, industriële, minerale of koolwaterstofproductie zonder spoorwegen, snelwegen, energieopwekking en -distributie, telecommunicatie, olie- en gasleidingen, havens en zonder een goed opgeleide bevolking.

Openbare Werken was de naam van het ministerie dat op verzoek van Roca werd opgericht toen hij zijn tweede presidentschap aanvaardde. Een grondwetshervorming breidde het aantal ministeries uit van vijf naar acht, met de oprichting van het Ministerie van Landbouw en Veeteelt en het Ministerie van Marine, los van het Ministerie van Oorlog.

Openbare Werken viel tijdens zijn gehele presidentiële ambtstermijn onder leiding van generaal Roca, die werd geleid door Emilio Civit, die het gouverneurschap van Mendoza verliet om het over te nemen.

Aan het einde van die ambtstermijn pochte Roca dat er geen uithoek van de republiek was waar niet een of ander project werd uitgevoerd : de uitbreiding van een spoorlijn, een verkeersbrug, een dok, stromend water, een dam, een pier, een schoolgebouw, een ziekenhuis...

De staat deed dit met concessies en, in veel gevallen, subsidies aan deze bedrijven. Toen investeerders zeiden dat het geen zin had om de wegen naar het noorden en naar Cuyo uit te breiden, aarzelden de toenmalige regeringen niet om leningen af te sluiten om het zelf te doen . Met het idee dat als de markt het niet doet, het niet gedaan moet worden, zouden de projecten die hebben geleid tot de opkomst van de suikermijnen in het noorden en de Cuyo-wijnmakerij nooit gebouwd zijn, noch zouden de geïrrigeerde gebieden zijn uitgebreid met regulerende dammen en kanalen.

Slechts een deel van de wegenwerken kan met tol worden gefinancierd. De toegangswegen naar Buenos Aires tot kilometer 100. Dit bleek uit het mislukken van de tolconcessies in 1990, die eveneens een schandaal bleken te zijn.

Mijnbouwexploitatie en uitbreiding van de Vaca Muerte-productie zijn onmogelijk zonder investeringen in spoor- en wegeninfrastructuur. Er is geen manier om landbouwgebieden uit te breiden zonder transportkosten te verlagen, en dat vereist investeringen.

De overheid heeft een afschuwelijke infrastructuurachterstand opgelopen . Niet alleen is er geen vooruitgang geboekt met het verharden van wegen of het ombouwen ervan tot snelwegen, maar de bestaande wegen zijn ook ernstig verslechterd, wat resulteert in langere reistijden en een hoger aantal ongelukken en sterfgevallen.

Hetzelfde geldt voor het elektriciteitsnet, de distributienetwerken en de spoorwegen. Om nog maar te zwijgen van de vertraging in de uitvoering van plannen die het geïrrigeerde areaal snel zouden moeten verdrievoudigen en zo de export vanuit het agro-industriële complex zouden moeten vergroten.

Maar na twintig maanden regering is er nog steeds geen overzicht van een programma om deze problemen aan te pakken. Zelfs leningen van internationale organisaties voor openbare werken blijven onbetaald of hun geld is omgeleid.

Zelfs zaken die management vereisen, zoals het opstellen van aanbestedingsdocumenten voor verlopen of binnenkort aflopende concessies voor spoorwegen, waterkrachtcentrales en thermische centrales, hebben geleid tot onregelmatigheden zoals de verlenging van contracten met zeven jaar, naast de schandalige afhandeling van de aanbestedingsprocedure voor waterwegen. Dit herhaalt oude praktijken die alleen de concessiehouders ten goede komen en het algemeen belang schaden, waarvoor de overheid moet regeren, zoals vastgelegd in de Nationale Grondwet.

* De auteur is voorzitter van de Argentijnse Academie voor Geschiedenis.