Welke Europese anti-immigratiepartijen zijn het extreemst?

In het naoorlogse Europa hield politieke consensus radicale krachten buiten de staatsmacht. In Duitsland werd het bekend als brandmauer – de brandmuur. Voor de Fransen hield een cordon sanitaire het Front National, nu Marine Le Pens Rassemblement National (RN), buiten de macht.

In 2025 regeert extreemrechts echter in Hongarije en Italië. Het heeft deel uitgemaakt van coalities in Zweden, Oostenrijk en Nederland, en zou binnenkort ook in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Spanje kunnen regeren, als de laatste opiniepeilingen iets zeggen.

Dat er in Europa een golf van anti-immigratiepartijen is, is onmiskenbaar. Maar wie zijn deze partijen en wat willen ze?

In tijden van polarisatie is het gemakkelijk om extreemrechtse partijen als een monoliet te beschouwen. Marta Lorimer, docent politicologie aan de Universiteit van Cardiff, vertelt The Local dat er "variatie is tussen deze partijen", hoewel ze eraan toevoegt dat "we het hebben over variaties van extreem, niet over een schaal van gematigd tot extreem."

In Frankrijk, tijdens de onrust die opeenvolgende regeringen onder de immer impopulaire president Emmanuel Macron ten val heeft gebracht, staat de RN hoog in de peilingen. Volgens Opinionway staat de partij momenteel op 33 procent van de stemmen, en het Franse parlement heeft onlangs voor het eerst een wetsvoorstel van extreemrechts aangenomen.

Bij de Franse presidentsverkiezingen met twee ronden moet de winnaar echter 50 procent van de stemmen halen in een tweede ronde. Dat betekent dat de extreemrechtse leider die in 2027 staatshoofd wordt, niet zo onvermijdelijk is als de peilingen doen vermoeden.

Dus, waar staat RN eigenlijk voor? Zoals mijn collega Genevieve Mansfield opmerkte : "Een van de redenen waarom het moeilijk kan zijn om te bepalen waar de partij voor staat, is de vaagheid van haar beleid." In Frankrijk en daarbuiten kan extreemrechtse politiek een hoop harde, maar vage, op stemmingen gebaseerde politiek zijn die zich richt op beleidsdetails.

Wat we wel weten is dat RN het eeuwenoude Franse principe van "droit du sol" wil afschaffen, dat de nationaliteit verleent aan mensen die in Frankrijk geboren zijn uit buitenlandse ouders, en een 'nationale prioriteit' wil invoeren die Franse burgers bevoordeelt op het gebied van banen, huisvesting en uitkeringen.

Partijvoorzitter Jordan Bardella verklaarde in een recent interview dat een ander langetermijndoel het verbieden van moslimhoofddoeken in openbare ruimtes is. Na het Brexit-debacle pleit de RN echter niet langer voor een uittreding van Frankrijk uit de Europese Unie.

In Zweden heeft extreemrechts ook een grote invloed op de regering en de politieke retoriek. Eerder dit jaar vertelde Annika Hirvonen, woordvoerster van de Groenen, aan The Local dat Zweden "in een rap tempo naar de bodem racet op het gebied van immigratie", met de Zweedse Democraten (SD) voorop.

De rechtse regering – die afhankelijk is van een parlementaire overeenkomst met de extreemrechtse SD als onderdeel van het Tidö-akkoord – wil met terugwerkende kracht de permanente verblijfsvergunning van meer dan 100.000 mensen intrekken en verscherpt de regels voor burgerschap. De regering en SD hebben ook voorgesteld om vluchtelingen tot 350.000 kronen te betalen om naar huis terug te keren.

In Duitsland heeft de Alternative für Deutschland (AfD) de regerende christendemocraten (CDU) in de peilingen inmiddels ingehaald en zou de grootste economie van Europa kunnen besturen. De AfD benadrukt het hardhandige optreden tegen immigratie en wat zij ziet als een verwatering van het Duitse staatsburgerschap.

De AfD heeft zich ertoe verbonden "migratie te reguleren, het 'asielparadijs' te sluiten, een strenger terugkeerbeleid te voeren, integratie te bevorderen en geschoolde arbeidsmigranten aan te trekken", aldus Info Migrants. Een belangrijke pijler van het migratiebeleid van de AfD is de terugkeer van meer dan een miljoen Syriërs en andere buitenlanders die in Duitsland wonen.

Hoewel er varianten van "extreemrechts" bestaan, is de AfD een van de meest extreme stromingen.

"Een van de meest extreme is de AfD, die openlijk niet alleen pleit voor het sluiten van de grenzen, maar ook voor 'remigratie'", zegt Lorimer van de Universiteit van Cardiff.

Men hoopte dat de Spaanse ervaring met dictaturen de Spanjaarden immuun zou maken voor extreemrechtse politiek, maar het hardliner Vox heeft de afgelopen jaren in coalities in verschillende regio's geregeerd en zou binnenkort een rol kunnen spelen in de nationale regering.

Vox bereikte nieuwe hoogten in de peilingen en heeft kiezers weggekaapt bij de centrumrechtse Volkspartij (PP) . Het debat over immigratie is duidelijk naar rechts verschoven en er is opgeroepen tot de deportatie van 8 miljoen buitenlanders, waaronder tweedegeneratiemigranten die in Spanje zijn geboren. Ook zijn er maatregelen voorgesteld om de aankoop van onroerend goed door buitenlanders te beperken en islamitische evenementen in de openbare ruimte te verbieden.

Volgens peilingen zal de PP waarschijnlijk de volgende algemene verkiezingen in Spanje winnen (gepland voor 2027), maar dan hebben ze wel Vox nodig om een ​​regering te vormen.

De Broeders van Italië van de Italiaanse premier Giorgia Meloni regeren sinds 2022. Sommige politici noemen Meloni als een voorbeeld van rechtse populisten die campagne voeren aan de extremen en naar het politieke midden opschuiven zodra ze aan de macht zijn. De aankondiging dat er 500.000 visa zullen worden verstrekt aan werknemers van buiten de EU ondersteunt deze stelling wellicht, hoewel de ontmoedigende demografische realiteit een waarschijnlijker verklaring is.

Lorimer signaleert met Meloni een kloof tussen retoriek en beleid: "je moet onderscheid maken tussen wat ze zeggen en wat ze doen", aangezien de regering van Meloni nog steeds de Europese poging om de verwerking van illegale migranten te beperken en de eisen voor nationaliteiten in het buitenland te verscherpen, blijft pushen.

Na de verkiezingen van 2023 behaalde de extreemrechtse Zwitserse Volkspartij (SVP) onlangs een peilingrecord van meer dan 30 procent. Ook het idee om de bevolkingsgroei te beperken, heeft voor ophef gezorgd. Het voorstel, dat ter stemming zou worden voorgelegd, bepaalt dat "de permanente bevolking van Zwitserland vóór 2050 niet meer dan tien miljoen mensen mag tellen." Momenteel telt het land iets meer dan 9 miljoen inwoners, waaronder bijna 2,5 miljoen buitenlanders.

In Denemarken voert de extreemrechtse Deense Volkspartij haar retoriek op over immigratie, uitkeringen en zelfs stemrecht voor buitenlanders.

Professor Michelle Pace, universitair hoofddocent bij Chatham House en hoogleraar Global Studies aan de Universiteit van Roskilde, vertelt The Local dat de extreemrechtse Deense Volkspartij, hoewel ze niet in de regering zit, "onder leiding van Morten Messerschmidt verder naar rechts is opgeschoven op het gebied van immigratie en heeft opgeroepen tot remigratie en grootschalige deportaties van niet-westerse immigranten."

De Vrijheidspartij van Oostenrijk (FPÖ) won de laatste verkiezingen bijna. De extreemrechtse partij stond bovenaan in de peilingen en begon coalitieonderhandelingen, maar zit sindsdien vast in de oppositie, hoewel ze volgens peilingen van Politico een voorsprong van 16 procentpunten heeft.

De FPÖ stelt onder andere een noodwetgeving voor die de asielrechten beperkt en het makkelijker maakt om het staatsburgerschap in te trekken van mensen die bepaalde strafbare feiten plegen of simpelweg "geen respect tonen voor Oostenrijk".

Wat gebeurt er in Europa?

Veel van deze thema's zijn deze week uitgebreid besproken op de sites van The Local.

In Duitsland heeft het team gekeken naar de politiek rondom dubbele nationaliteit, nadat conservatieve leiders een nationaal debat aangingen om de Duitse regels omtrent dubbele nationaliteit te veranderen.

Onze collega's in Zweden schreven een handige gids over politieke partijen en bleven onderzoek doen naar lopende hervormingen van het burgerschap .

Als u meer wilt lezen over de bevolkingsvoorstellen van de SVP, kunt u dat hier lezen. En als u wilt weten of de kiezers deze voorstellen zullen steunen, lees dan hier onze analyse.

In Spanje kunt u lezen waarom Vox belasting wil heffen op buitenlanders om zo Spaanse uitkeringen te kunnen betalen en hoe Catalaanse separatisten de socialistische regering ervan weerhouden wetgeving aan te nemen.

Het Italiaanse team verdiepte zich onlangs in de begroting en de mogelijke gevolgen daarvan voor immigranten, met name een nieuwe verhoging van de vlaktaks voor rijke buitenlandse inwoners.

En tot slot, zolang de politieke instabiliteit in Frankrijk voortduurt, kunnen vakbonden altijd rekenen op stakingen in de hoop druk uit te oefenen op parlementsleden tijdens de stemming over de precaire begroting voor 2026. Bovendien vertelde een parlementslid aan The Local waarom hij voorstelt om Amerikaanse gepensioneerden te laten betalen voor toegang tot gezondheidszorg.