GroenLinks-PvdA wil even geen discussies tijdens het verkiezingscongres in Rotterdam

Frans Timmermans noemt zijn partij GroenLinks-PvdA het enige alternatief om Nederland van de huidige rechtse koers af te halen. Dat de PVV van Geert Wilders nog zo goed scoort in de peilingen, komt omdat mensen denken dat andere partijen na de verkiezingen toch wel met hem in zee gaan. „Zij geloven rechtse partijen niet die nu zeggen dat ze niet met hem in een kabinet gaan. En ik heb er begrip voor dat mensen dat denken.”

Timmermans vergeleek zaterdag tijdens het GroenLinks-PvdA-verkiezingscongres in Rotterdam Ahoy PVV-leider Wilders met de dronken oom die tijdens een verjaardagsfeestje onaanvaardbare dingen zegt, terwijl iedereen zijn mond houdt. Dat gebeurt ook in de Tweede Kamer, als fractieleiders van grote partijen niet opstaan, aldus Timmermans. „Hij is te weinig tegengesproken en het is onvoldoende duidelijk gemaakt wat de normen en waarden zijn in dit land. Daardoor heeft hij zo kunnen groeien.”

Geen tumult, eenheid centraal

De verkiezingsbijeenkomst van de fusiepartij leek in niets op het tumultueuze partijcongres van GL-PvdA dat in juni werd gehouden. Toen was er verdeeldheid over het partijbeleid rond het geweld in Gaza, werd „boe” geroepen en vloeiden er tranen. Deze zaterdag stond in Rotterdam Ahoy de eenheid centraal. Discussie was er niet, het verkiezingsprogramma werd met ruim 97 procent aangenomen.

„U vindt het vast jammer dat er geen gedoe was”, zei Timmermans na afloop tegen de media. „Aan dit congres is een hele uitgebreide discussie voorafgegaan. Ik denk dat heel veel partijen een voorbeeld kunnen nemen aan onze partijdemocratie.”

Timmermans was tegenover journalisten ook kort over de peilingen. De grootste linkse oppositiepartij laat geen groei zien, ondanks de vele crises in het gesneuvelde rechtse kabinet. In de gecombineerde peiling van Peilingwijzer scoorde de partij deze maand 25 zetels, evenveel als het aantal zetels in de Tweede Kamer en zeven minder dan de PVV.

Enorme verschuivingen

Wat is zijn verklaring van de stagnatie? „U spreekt over stagnatie, we zijn al heel lang stabiel in de peilingen. We hebben bij de vorige verkiezingen gezien dat er in de laatste weken enorme verschuivingen optraden. Ik ga ervan uit dat het dit keer weer gebeurt.”

Veel leden die aanwezig zijn in Rotterdam delen zijn optimisme, blijkt uit een rondgang. Ook Floris Burgers (31) hoopt en verwacht dat de peilingen voor zijn partij gaan stijgen. „Maar ik maak me toch wel zorgen over de uitblijvende groei”, zegt hij voorafgaand aan het congres. Juist bij mensen met een bescheiden inkomen en opleiding, voor wie de PvdA is opgericht, zou hij op meer aanhang hopen. „Ik zie het echt als een plicht om dat te herstellen.”

Dat Burgers er vertrouwen in houdt heeft met de omvang van de fusiepartij te maken. „Ik denk zeker dat het goed komt, we hebben met onze 120.000 leden ruim voldoende mankracht om de verbinding in de wijken te maken.”

Ook Jan Slijkhuis, ruim vijftig jaar lid van de PvdA, houdt hoop op meer zetels. „Je ziet het vaker bij verkiezingen. Pas in de laatste twee weken vormt een groot deel van de kiezers hun mening, bijvoorbeeld na de tv-debatten.”

Het gebrek aan groei willen of kunnen congresgangers niet verklaren. Het is nu niet het goede moment voor kritiek op de partijleider, zeggen sommigen. Anderen noemen het een probleem dat links als geheel niet groeit. Ook partijen als D66 en SP staan niet op grote winst, terwijl kiezers vooral binnen rechts of binnen links switchen, weet Slijkhuis. „Ja, CDA-leider Bontenbal ziet zijn aanhang wel groeien, dat is waar. Die is heel redelijk, maar niet duidelijk. Dat is nu gemakkelijk. Maar dat zal ook nog wel veranderen richting [verkiezingsdag] 29 oktober.”

De populaire Bontenbal was het mikpunt voor Jesse Klaver. In zijn speech zei de voormalig leider van GroenLinks – derde op de lijst voor de verkiezingen – zich zorgen te maken over het rechtse beleid van het CDA. Zoals bezuinigen op de zorg en verhogen van de huur. „Weet je hoe zij dat noemen? Rust, reinheid en regelmaat”, aldus Klaver. „Maar in rust kan je niet wonen, met reinheid betaal je de boodschappen niet en met regelmaat houd je extreemrechts niet buiten de macht.”