W jakim wieku rozpoczyna się wczesna demencja?

Demencja o wczesnym początku to forma demencji , która pojawia się przed 65. rokiem życia i utrudnia życie chorego, nawet gdy jest on w pełni zaangażowany w pracę i życie rodzinne. W rzadkich przypadkach może pojawić się już w wieku 30 lub 40 lat, ale Najczęściej pierwsze objawy pojawiają się między 45 a 64 rokiem życia.

Ten rodzaj demencji często objawia się innymi objawami niż tylko utratą pamięci spowodowaną starzeniem się : pojawiają się zmiany osobowości lub zachowania (drażliwość, rozhamowanie), następuje pogorszenie zdolności językowych (trudności ze znajdowaniem słów lub spójnym mówieniem), pojawiają się problemy wykonawcze (planowanie, zarządzanie finansami lub organizowanie zadań), pojawiają się trudności wzrokowo-przestrzenne (np. gubienie się w znanych miejscach), a także następuje postępująca utrata umiejętności zawodowych lub społecznych.

Zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (USA) odkrył, że osoby z demencją często czekają zbyt długo na diagnozę, a średni czas od wystąpienia pierwszych objawów do diagnozy wynosi 3,5 roku , a nawet ponad 4 lata. Nie ma to jednak pozytywnego wpływu na pacjenta.

Eksperci przeprowadzili systematyczny przegląd i metaanalizę, wykorzystując dane z 13 badań kohortowych opublikowanych do grudnia 2024 r. Obejmowały one ponad 30 000 pacjentów z Europy, Stanów Zjednoczonych, Australii i Chin, u których zdiagnozowano demencję , a wiek zachorowania mieścił się w przedziale od 54 do 93 lat.

Rejestrowali czas, jaki upłynął od wystąpienia pierwszych objawów (zauważonych przez rodziny lub pacjentów) do formalnej diagnozy lekarskiej. Wyniki wskazały na to znaczne opóźnienie w diagnozie, które utrudnia dostęp do opieki i powoduje, że pacjenci tracą możliwość uzyskania wsparcia.

Dlaczego postawienie diagnozy zajmuje tak dużo czasu?

„Wczesne rozpoznanie demencji pozostaje poważnym globalnym wyzwaniem, napędzanym przez złożony zestaw czynników, a ukierunkowane strategie opieki zdrowotnej są pilnie potrzebne, aby to poprawić” – mówi Vasiliki Orgeta z Wydziału Psychiatrii University College London w Anglii i główna autorka badania opublikowanego w czasopiśmie „Geriatric Psychiatry” . „Szkolenie klinicystów ma kluczowe znaczenie dla poprawy wczesnego rozpoznawania i kierowania pacjentów na badania, a także dostępu do wczesnej interwencji i indywidualnego wsparcia, aby osoby z demencją i ich rodziny mogły uzyskać potrzebną pomoc” – podsumowuje.

„ Objawy demencji często mylone są z normalnym procesem starzenia się , a strach, piętno i niska świadomość społeczna mogą zniechęcać ludzi do szukania pomocy” – wyjaśnia Phuong Leung z Wydziału Psychiatrii UCL i współautor artykułu.

Co więcej, czynniki socjodemograficzne, takie jak rasa, poziom dochodów i wykształcenie, odegrały znaczącą rolę. W jednym z badań w USA, osoby czarnoskóre doświadczały znacznie dłuższych opóźnień niż osoby białe . Podobnie, niższy poziom wykształcenia i brak ubezpieczenia zdrowotnego przyczyniły się do tych luk diagnostycznych.

Utrzymuje się błędne przekonanie, że demencja dotyka tylko osoby starsze. To uprzedzenie prowadzi do braku diagnozy u młodszych osób i opóźnia kluczowe interwencje, co nieuchronnie pociąga za sobą niższe koszty w postaci niższej jakości życia. Dlatego naukowcy opowiadają się za większymi inwestycjami w badania, lepszą diagnostyką i bardziej inkluzywnymi systemami opieki.