„Jedyne, co straciłem, to moja fizyczna wolność. Moja pasja jest ta sama”: rozmowa z Pierre’em Richardem przed premierą jego najnowszego filmu w Carqueiranne

Zniknął zza kamery od czasu „Droit dans le mur” z 1997 roku. Z drugiej strony, Pierre Richard jest trochę psotny i trochę pośpieszny. W wieku 91 lat aktor i reżyser właśnie zakończył sesję zdjęciową i opowiada o swoim najnowszym filmie tak, jak mówi się o długo wyczekiwanym dziecku. „Człowiek, który widział niedźwiedzia, który widział człowieka”, zaprezentowany przedpremierowo we wtorek, 26 sierpnia, w Audytorium Clair-Val w Carqueiranne, na zakończenie piątej edycji Festiwalu Lune, przed premierą w kinach 17 września, to czuła baśń, która pojawia się prawie trzydzieści lat po jego ostatnim filmie.

Prawie trzy dekady nie osłabiły jego poetyckiego zacięcia, psotnego spojrzenia ani unikalnego sposobu łączenia absurdu z emocjami. Aktor znany z filmów „Koza” i „Wysoki blondyn w jednym czarnym bucie” umieścił kamerę w sercu stawów Gruissan, wioski w regionie Aude, gdzie zapuścił korzenie i znalazł inspirację. „Człowiek, który widział niedźwiedzia, który widział człowieka” to film opowiadający o nieprawdopodobnej przyjaźni między Grégoire’em, samotnym pustelnikiem, a Michelem, młodym mężczyzną z zespołem Aspergera. Łączy ich miłość do natury i uczucie do niedźwiedzia, który uciekł z cyrku.

Wracasz za kamerę po prawie 30 latach przerwy. Myślisz, że to twój ostatni film?

Nie sądzę, żebym zrobił więcej, bo fizycznie dwuipółletnia przygoda wciąż jest bardzo ciężka. W moim wieku o wiele łatwiej jest być aktorem. Mógłbym kręcić trzy filmy rocznie, siedząc na krześle między ujęciami. Teraz nie mogę usiąść, bo w kolejnym ujęciu jestem zarówno reżyserem, jak i aktorem. Nie będę przeklinał jak Aznavour, który zawsze mówił, że kręci swój ostatni film, a ostatecznie nakręcił dziesięć z ostatnich. Na pewno nie zrobię dziesięciu ostatnich filmów.

Grasz Grégoire'a, pustelnika, który uwielbia łowić ryby i mieszka samotnie w chatce. W jakim stopniu ta postać jest inspirowana tobą?

Wszystkie role, które grałem w moich filmach, były mi bardzo bliskie. Oczywiście, moja postać postarzała się o trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt lat, ale jest taka sama. Zasadniczo jest taka sama. Jedyne, co straciłem, to fizyczna wolność. Moje oko jest takie samo, moja pasja jest taka sama, moja poezja, jeśli w ogóle jakąś mam, jest taka sama; nie zmieniłem jej. Teraz tylko kuleję; to już nie to samo.

W filmie występuje barwna obsada postaci: rzeźnik, który jest fanem Johnny'ego Casha, były złodziej samochodów i mechanik, młody chłopiec z autyzmem oraz niedźwiedź. Jak przebiegał proces castingu?

Większość aktorów w filmie jest oksytańska, ponieważ chciałem, żeby mieli w sobie tę werwę, a zwłaszcza akcent. Nie ma nic gorszego niż paryżanin udający akcent. W przeciwnym razie reżyserowałbym 500-kilogramowego niedźwiedzia, bardzo fotogenicznego i uroczego z odległości pięciu metrów. (śmiech) Do roli Michela spotkałem się z około ośmioma aktorami wybranymi przez kierownika obsady. Pamiętam, że Timi-Joy [Marbot, który gra Michela, przyp. red.] był ostatnim, którego widziałem. Dla mnie i dla wszystkich innych było to oczywiste. Bez wahania wiedzieliśmy, że to on i nie pomyliliśmy się. Podczas kręcenia filmu nie musiałem mu nic mówić; był cały czas idealny.

Film został zaprezentowany jako pokaz specjalny na tegorocznym Festiwalu Filmowym w Cannes. Co to dla Ciebie znaczy?

Najbardziej poruszyło mnie to, że zmusili mnie i całą ekipę filmową do wejścia po schodach, kiedy nikogo tam nie było. A przede wszystkim, fotografowie przestali robić zdjęcia, żeby mi pogratulować. To bezprecedensowe i bardzo doceniam ten hołd.

Pokaz przedpremierowy we wtorek, 26 sierpnia, w Audytorium Clair-Val w Carqueiranne. Od 5 do 8 euro. Res. cinemadelalune.com. Film w kinach od 17 września.