Banery: popularna sztuka, którą można odkryć w Archiwum Departamentu

Wystawa w Archiwum Departamentalnym i Metropolitalnym w Lyonie przybliża mało znane dziedzictwo: sztandary cywilne i religijne.

Wystawa Bannière , którą można zwiedzać do 28 czerwca w Archiwum Departamentalnym i Metropolitalnym w Lyonie, prezentuje unikatowy przegląd obiektów tekstylnych, które niosą ze sobą zbiorową tożsamość – od prasy Condrieu po lokomotywy z L'Arbresle, łącznie z lirami orkiestr dętych.

Gość programu 6 Minutes Chrono Lyon Capitale, Bruno Galland, dyrektor Archiwum, omawia tę wyjątkową wystawę. „Pokazujemy szeroką gamę transparentów: transparenty procesyjne, transparenty fanfarowe, transparenty wzajemnej pomocy i transparenty religijne, które wszystkie ilustrują różnorodność tego, co zostało zrobione w tej kategorii” – wyjaśnia.

Sztandary, dalekie od bycia zwykłymi dodatkami, opowiadają historie o terytoriach, wierze, solidarności i lokalnej dumie. W przeciwieństwie do flagi, która powiewa na drzewcu, „sztandar to kawałek haftowanej tkaniny zawieszony u góry, często bogato zdobiony i oznaczający tożsamość tych, którzy maszerują za nim” – wyjaśnia historyk.

Podczas gdy sztandary można znaleźć w całej Francji, Lyon oferuje szczególnie żyzny grunt do ich studiowania. „Po pierwsze, mamy tu sztukę jedwabiu, tkania i haftu, co pozwala na produkcję bardzo pięknych dzieł. Następnie, w XIX wieku, nastąpił rozkwit orkiestr dętych i silna wrażliwość religijna, dwa ważne wektory dla produkcji sztandarów” – podkreśla Bruno Galland.

Niektóre dzieła zaprojektowano nawet tak, aby odzwierciedlały bieżące wydarzenia swoich czasów. „Są transparenty poświęcone Matce Bożej, stworzone w czasie uznania Niepokalanego Poczęcia” – mówi. Inne ucieleśniają lokalne realia ekonomiczne, takie jak te przedstawiające tłocznię wina w Condrieu lub lokomotywę w L'Arbresle, świadczące o zaangażowaniu korporacji cywilnych.

Publiczność będzie mogła odkryć około czterdziestu sztandarów wybranych ze względu na ich walory estetyczne, różnorodność zastosowań i terytorialne korzenie. „Chcieliśmy znaleźć równowagę między sztandarami religijnymi i obywatelskimi oraz między różnymi typami społeczeństw, które je nosiły” – wyjaśnia Bruno Galland.

Wystawa jest bezpłatna, dostępne są wycieczki z przewodnikiem. „To wystawa zaprojektowana dla każdego, nawet dla tych, którzy nie wiedzą nic o banerach” – podkreśla.

Pełny zapis audycji z Bruno Gallandem:

Cześć wszystkim, witamy w programie 6 Minutes Chrono, codziennym spotkaniu redakcji Lyon Capitale. Porozmawiamy o kulturze, porozmawiamy o wystawie o nazwie Banner . Znajduje się ona w archiwach departamentalnych i metropolitalnych, na południe od stacji kolejowej Part-Dieu. A żeby o tym porozmawiać, witamy Bruno Gallanda, który jest dyrektorem archiwów departamentalnych i metropolitalnych. Cześć Bruno Galland.

Dzień dobry.

Dziękujemy za dołączenie do nas. Przejdźmy do sedna sprawy. Czy możesz nam najpierw powiedzieć trochę o tym, co pokazujesz na tej wystawie?

Na wystawie prezentowanych jest wiele transparentów bardzo różnych typów: transparenty procesyjne, transparenty fanfarowe, transparenty pomocy wzajemnej, a także transparenty religijne, które ilustrują różnorodność działań podejmowanych w tej kategorii.

Jak więc wybrałeś swoje dzieła? I czy możesz nam powiedzieć trochę o tym, czym jest baner, być może w odniesieniu do konkretnej flagi? To nie jest słowo, które słyszymy często; nie widzimy banerów każdego dnia.

Tak, więc możemy zobaczyć sztandary w Lyonie, gdy jest na przykład festiwal sztandarów we wrześniu lub procesje Pennons. Widzieliśmy niektóre na Festiwalach Renesansowych, które odbyły się w zeszły weekend. Sztandar to kawałek haftowanego materiału, ale który jest trzymany na maszcie zawieszonym u góry, podczas gdy flaga jest zawieszona na maszcie z boku. I znajdujemy sztandary głównie z XIX wieku, ale mieliśmy je od początku w średniowieczu, aby kierować armiami. Następnie zaczęliśmy mieć sztandary religijne w czasach Reformacji, aby zaznaczyć tożsamość zgromadzeń.

A czy są też sztandary cywilne? Wyobrażam sobie, że religijni nie mają monopolu na sztandar?

Życie religijne nie ma monopolu na sztandar, chociaż wiele z nich jest zachowanych. Ale w XIX wieku orkiestry dęte zaczęły nabywać sztandary, które pomagały im zilustrować ich tożsamość. Miały je również stowarzyszenia pomocy wzajemnej, podobnie jak stowarzyszenia gimnastyczne. Tak więc sztandar przeszedł znaczący rozwój w XIX wieku.

Czy możemy powiedzieć, że istnieje symbolika inna niż flaga? Albo że istnieje inna funkcja, inne zastosowanie?

O tak, jest zupełnie inaczej. Baner naprawdę musi mieć haftowany wzór, który oznacza tożsamość maszerujących za nim. Na przykład, w przypadku baneru orkiestry maszerującej, możesz znaleźć lirę, ale także symbole ilustrujące gminę, do której należy orkiestra. W przypadku baneru religijnego, możesz mieć konkretnego świętego itp.

Mówiłeś o tym trochę: czy w Lyonie jest historia banerów? Mówiłeś też o Pennons, festiwalu banerów. Czy jesteśmy w obszarze, w którym istnieje silna lokalna wiedza specjalistyczna w tej konkretnej, być może nieco niszowej, dziedzinie banerów?

Tak więc znajdujemy sztandary w całej Francji, ale to prawda, że ​​w Lyonie mamy dwa powody, dla których sztandary są szczególnie interesujące. Po pierwsze, mamy sztukę jedwabiu, tkania, haftu, co oznacza, że ​​mamy kilka bardzo pięknych dzieł sztuki. A potem, w XIX wieku, mamy szczególnie znaczący rozwój orkiestr dętych i wrażliwość religijną, która doprowadzi do rozwoju pewnej liczby sztandarów religijnych.

Tak, rzeczywiście, możemy wejść w szczegóły. Wierzę, że są tam niektóre z wizerunkami Maryi Dziewicy z czasów uznania Niepokalanego Poczęcia. Wiemy, że w regionie Lyonu wykonano banery, które również były powiązane z bieżącymi wydarzeniami.

Och, ale oczywiście! To właśnie lubię w banerach: są takie, które są powiązane z bieżącymi wydarzeniami, a są takie, które naprawdę uosabiają region. Na przykład w regionie Condrieu na banerach zobaczymy prasę. Ale w regionach wokół Tarare będziemy mieć narzędzia używane do tkania i haftu. A w L'Arbresle na przykład mamy związek Związku Kolei. Na banerach będziemy mieli rekonstrukcję wspaniałej lokomotywy, z której spółka kolejowa L'Arbresle była szczególnie dumna.

Czy zatem można powiedzieć, że nastąpiło również przejęcie sztandaru przez podmioty cywilne, co miało miejsce w historii religii?

To trochę za krótko, powiedziałbym, że początkowo było feudalne w średniowieczu, a potem, rzeczywiście, od Reformacji, stało się głównie religijne. Rzeczywiście nastąpił rozwój chorągwi.

Porozmawiamy również o wystawie. Jak wybrano prace? Czy jest jakiś wspólny wątek? Jakie były ogólne kryteria?

Chcieliśmy więc obu kryteriów estetycznych – masz banery na białym tle, na granatowym tle, na zielonym tle – więc naprawdę chcieliśmy pokazać różnorodność know-how. Chcieliśmy również zachować równowagę między banerami religijnymi i banerami obywatelskimi. A w banerach obywatelskich: orkiestry marszowe, stowarzyszenia gimnastyczne… Chcieliśmy, aby było pięknie, aby pokazać również różnorodność terytoriów i aby było zrównoważone w odniesieniu do bogactwa departamentu Rodan i obszaru metropolitalnego Lyonu.

Czy masz swojego faworyta, biorąc pod uwagę całą subiektywność?

Bardzo podoba mi się sztandar Katolickiego Związku Kolei L'Arbresle, ponieważ bardzo podoba mi się lokomotywa, która jest na nim przedstawiona. A potem podoba mi się sojusz religijny i cywilny, ponieważ macie zarówno Najświętsze Serce w lewym górnym rogu sztandaru, jak i herb gminy L'Arbresle.

Oto, co znajdziecie na wystawie, która potrwa – powtarzam – do 28 czerwca. Jest wiele wycieczek z przewodnikiem.

Oczywiście. Zdecydowanie możesz zapytać, po prostu na naszej stronie internetowej. Są wycieczki z przewodnikiem; zapisujesz się i możesz je oznaczyć.

A swoją drogą, czy możemy przyjść, jeśli niewiele o tym wiemy?

Och, słuchajcie, staraliśmy się, aby było to jak najłatwiejsze do odkrycia dla tych, którzy nie są zaznajomieni z banerami. Więc oczywiście jest to wystawa otwarta dla wszystkich i jest bezpłatna. Jesteśmy otwarci w godzinach otwarcia archiwum — więc głównie w dni powszednie — ale w sobotę, 28 czerwca, będziemy otwarci szczególnie. A potem są konferencje na temat banerów; wszystko to można znaleźć na naszej stronie internetowej.

A twój adres pocztowy? Gdzie możemy cię znaleźć? Gdzie są archiwa?

Archiwa znajdują się pod adresem 34, rue du Général Mouton-Duvernet. Najłatwiej jest obok stacji kolejowej Part-Dieu, a tam jest przystanek tramwajowy o nazwie Archives Départementales.

Świetnie, to będzie ostatnie słowo. Dziękuję bardzo, Bruno Galland, za przybycie do naszego studia, aby zaprezentować swoją wystawę.

Dziękuję.

Jeśli chodzi o Ciebie, dziękuję za oglądanie tego programu. Więcej szczegółów na temat wiadomości kulturalnych znajdziesz na stronie lyoncapitale.fr. Do zobaczenia wkrótce.