Pozostałości Ruhname...

Saparmurat Nijazow był pierwszym i wiecznym prezydentem Turkmenistanu po rozpadzie Związku Radzieckiego. Jako wyrazisty przedstawiciel współczesnych sobie dyktatorów, zdołał zapisać się w historii dzięki dziwnym czynom, których dopuścił się w swoim kraju w latach 1991-2006.

Pierwszą rzeczą, jaką zrobił Nijazow po dojściu do władzy, było nazwanie siebie „Turkmenbaszy”. Chciał w ten sposób zostać Atatürkiem swojego kraju, który w erze postsowieckiej został zreorganizowany w duchu ultranacjonalistycznego kapitalizmu.

Mieszkając wówczas w Turcji, Erol Eğrek nie wiedział jeszcze, że pewnego dnia będzie pracował w Turkmenistanie.

∗∗∗

W ramach własnego procesu „ubóstwienia” Nijazow uświęcił swoją matkę i ojca: zmienił nazwę miesiąca Nisan na cześć swojej matki, tworząc go „Gurbansultan Ece”; Rok 2003 ogłosił „Rokiem Gurbansułtana Ece, bohaterskiej matki Saparmurata Nijazowa”, a rok 2004 „Rokiem Atamurata Nijazowa, bohaterskiego ojca Saparmurata Nijazowa”. W kraju wkrótce pojawiły się nowe oblicza autorytaryzmu, które nie tolerowały sprzeciwu.

W 2001 roku Nijazow sprawił niezapomnianą niespodziankę, ogłaszając publicznie swoją książkę Ruhname. Ta książka, w której twierdził, że korzenie jego przodków sięgają proroka Noego, pełna była fantastycznych twierdzeń i idei, na przykład, że dzieci turkmeńskie były kształcone jeszcze przed urodzeniem lub że Turkmeni, których historia sięga daleko wstecz, założyli ponad 70 państw w samym tylko kraju.

Określana mianem „najważniejszej księgi po Koranie” Ruhname została uznana za podręcznik obowiązkowy w szkołach, a przez pewien czas pytania z Ruhname były nawet elementem egzaminów uniwersyteckich.

Dokładnie w tym czasie do Turkmenistanu wkroczył Ahmet Çalık (Çalık Holding), jeden z pracowników kontraktowych AKPRTE, która doszła do władzy w Turcji. Istniało wiele projektów budowlanych, które miały na celu pokrycie stolicy Aszchabadu betonem od góry do dołu, większość z nich została zrealizowana przez Çalık Holding .

Erol Eğrek rozpoczął pracę na budowach w Turkmenistanie jako pracownik Çalık Holding.

∗∗∗

Ahmet Çalık, którego Niyazov mianował na stanowisko ministerialne, mimo że nie był obywatelem Turkmenistanu, instruował Niyazova, kto powinien wykonać budowę, której jego własna firma nie wykonała.

Jak więc Çalıklar tego dokonał? Głównym punktem odniesienia były oczywiście powiązania z AKPRTE, ale podsycanie narcyzmu dyktatora Nijazowa również odegrało ważną rolę w rozwoju Çalık Holding w Turkmenistanie.

W pełnym napięcia filmie dokumentalnym fińskiego dokumentalisty Arto Halonena W cieniu świętej księgi (2007), który przypomina filmy Alfreda Hitchcocka, dziennikarz Ersin Kalkan powiedział: „Innymi słowy, nie można było zrobić niczego poza Ahmetem Çalıkiem. Zdobył zaufanie Türkmenbaşıego i później został jego głównym doradcą. O ile mogę stwierdzić, robi rzeczy, które podsycają megalomanię Türkmenbaşıego...”

Çalık Holding zadbał o przetłumaczenie Ruhname na różne języki, jego publikację i dystrybucję. W ten sposób stworzyli „światowego przywódcę” z turkmeńskiego dyktatora. Chociaż nikt ze światowych ludzi, którzy mieli okazję przeczytać choćby kilka stron Ruhname, nie potraktował książki poważnie, dopóki Niyazov o niej nie wiedział, było to w porządku.

Zdarzały się też dziwniejsze rzeczy; Ahmet Çalık obdarował Niyazova gigantyczną figurą Ruhname jako niespodziankę urodzinową! Dziwne pieczywo, kukurydza, dzbanki itp., które dziś zdobią wejścia i wyjścia z miast w całej Turcji. Starszym bratem posągów jest ogromny posąg Ruhname, wzniesiony w Aszchabadzie.

∗∗∗

W 2006 roku zmarł Saparmurat Nijazow, a jego następcą został inny dyktator, Gurbanguły Berdimuhamedow. W miarę jak dzieła Turkmenbaszy stopniowo zanikały, na ich miejscu zaczęły pojawiać się dzieła Arkadaga (Berdimuhamedow wybrał dla siebie to imię, oznaczające „obrońca”). Znaczenie przypisywane Ruhname stopniowo malało. Zmieniono nawet strony posągu i zastąpiono je książkami Arkadağa.

W wyborach w 2022 r. Berdimuhamedow zrezygnował z urzędu prezydenta, nominując na kandydata swojego syna Serdara Berdimuhamedowa. Obecnie przywódcą Turkmenistanu jest prezydent Berdimuhamedow II.

∗∗∗

Jeśli chodzi o Çalık Holding... Kontynuują oni ucisk i okrucieństwo antypracowniczych dyktatorów, zabijając robotnika, który domagał się swoich praw przed ich siedzibą w Stambule, co ma miejsce jeszcze w czasach Ruhname .

*Film można obejrzeć za darmo na YouTube.