Jedna rzecz, którą Królowa Matka zawsze mówiła, gdy odwiedzała plażę nudystów

Przez niemal cały XX wiek była jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci brytyjskiej opinii publicznej. Uosobienie obowiązku i symbol narodowej odporności podczas II wojny światowej, Królowa Matka pozostała aktywną członkinią rodziny królewskiej aż do swojej śmierci w wieku 101 lat w marcu 2002 roku. Potrafiła być czarująca i słynęła z zamiłowania do ginu, ale przedstawiano ją również jako snobistyczną i surową.

Jaka więc naprawdę była Elżbieta Bowes-Lyon, żona Jerzego VI i matka królowej Elżbiety II oraz księżniczki Małgorzaty? W poniedziałek obchodziłaby 125. urodziny. Aby to uczcić, ci, którzy znali ją i pracowali z nią poza zasięgiem wzroku opinii publicznej, dzielą się swoimi wspomnieniami.

Rodzice Lady Anne Glenconner byli bliskimi przyjaciółmi Królowej Matki. Lady Glenconner została damą dworu księżniczki Małgorzaty na 30 lat.

Znałam ją od małego. Była taka zabawna, wręcz magiczna. Jeździłyśmy do zamku Glamis w Szkocji, gdzie mieszkała i dorastała.

Opowiadała nam historie o tym, jak Glamis nawiedzała zjawa kobiety bez języka. „Chodźcie, zejdźmy na most” – mówiła, gdy nic nie robiliśmy. „Może zobaczymy przejeżdżający pociąg”. I tak się stało, a my wszyscy byliśmy otoczeni parą. Dorastałem w Holkham Hall w Norfolk, niedaleko Sandringham. Księżniczka Małgorzata była moją towarzyszką zabaw. Towarzyszyliśmy Królowej Matce – albo Królowej, jak ją wtedy nazywano – i jej rodzinie na plaży i pływaliśmy.

Później Królowa Matka lubiła spacerować ze swoimi corgi w pobliżu kolonii nudystów, mimo że jej ochrona ją przed tym ostrzegała. „Oczywiście, że tam pójdę” – upierała się. „Mam nadzieję, że corgi pogryzą się w pupy”. Przyszła na mój bal debiutancki w 1950 roku i poprosiła kapelmistrza, żeby zagrał jej ulubione utwory. Tańczyła i tańczyła, wirując z moim ojcem i innymi ludźmi.

Byłem na balkonie Pałacu Buckingham podczas koronacji królowej Elżbiety II. To było niesamowite, te wszystkie tłumy.

Królowa Matka otrzymała specjalne okrzyki. Wykonała ten cudowny gest, jakby mieszała pudding. Była bardzo ciepła i rodzinna, opiekując się Karolem i Anną, gdy Elżbieta i książę Filip wyruszyli w sześciomiesięczną podróż po krajach Wspólnoty Narodów.

Uwielbiała „Dad's Army” i widywałam ją oglądającą go przed kolacją. Stała przez cały seans. Rodzina królewska kiedyś dużo stała. To było coś, do czego byli przyzwyczajeni. Królowa Matka szczególnie lubiła kapitana Mainwaringa. Świetnie go naśladowała i resztę obsady. Nie przepadała za zmianami. Jeśli trzeba było coś zmienić, upierała się, żeby było w tym samym stylu. Ale przeżyła dwie wojny światowe, straciła brata Fergusona w bitwie we Francji w 1915 roku i myślę, że byłaby smutna, widząc, jak niewiele zmienił się świat, pod wieloma względami – wszystkie te podziały i konflikty.

Lady Glenconner jest autorką bestselleru „Lady In Waiting”. Jej najnowsza książka, „Picnic Papers”, jest już dostępna.

Historyk Gareth Russell napisał książkę Do Let's Have Another Drink: The Singular Wit and Double Measures of Queen Elizabeth the Queen Mother.

Królowa Matka była czasami przedstawiana jako zdystansowana i obojętna. Na przykład w serialu „The Crown”, gdy pojawiał się negatywny wątek, często przerzucano go na nią – na przykład błędnie oskarżano ją o to, że jej kuzyni z trudnościami w nauce zostali ukryci w szpitalu. Ten obraz nie jest sprawiedliwy. Zawsze troszczyła się o ludzi.

W zamku Glamis przebywali ranni żołnierze podczas I wojny światowej. Grała z nimi w karty i chodziła do wioski kupować papierosy, pocztówki i słodycze. Pewien młody mężczyzna powiedział jej, że marzy o pracy na wsi, ale skończył w stoczni. Kiedy stracił pracę w czasie Wielkiego Kryzysu, wysyłała pieniądze jego żonie bez jego wiedzy.

Spełniła jego marzenie o pracy na wsi, prosząc go o posadę ogrodnika w Royal Lodge w Windsorze. Pozostał tam aż do śmierci w latach 60. XX wieku. Podczas Blitzu, ona i Jerzy VI, jak wiadomo, przebywali w Londynie, odwiedzając miejsca po bombardowaniach i wspierając ofiary.

Powiedziała przyjaciółce, że jeśli naziści kiedykolwiek dotrą do Wielkiej Brytanii, to ona pobiegnie wzdłuż Mallu z pistoletami w dłoniach, strzelając do tylu, ile się da, zanim ją wywalą. Będzie ćwiczyć w ogrodach Pałacu Buckingham, strzelając do szczurów.

Kiedy w 1967 roku homoseksualizm został zdekryminalizowany, znajoma poradziła zwolnić wszystkich pracowników będących gejami, aby wysłać przesłanie morale do narodów. Zdecydowanie odrzuciła ten pomysł, mówiąc: „Gdybym to zrobiła, musiałabym przejść na samoobsługę”. Nawet Wallis Simpson, jej szwagierka, która w ogóle jej nie lubiła, powiedziała, że jej urok był słusznie sławny.

Pomimo satyrycznego wizerunku, Królowa Matka miała naprawdę pozytywny stosunek do alkoholu. Po prostu go lubiła i lubiła rozmowy. Nigdy nie było to dla niej wyniszczające. W końcu cieszyła się dobrym zdrowiem aż do jedenastej dekady życia.

Basia Briggs, zbieraczka funduszy i aktywistka, była siłą napędową Bramy Królowej Matki w Hyde Parku. Uczczono ją z okazji jej dziewięćdziesiątych urodzin i odsłonięto w 1993 roku.

Pomysł postawienia bramy miał uspokoić ruch wjeżdżający do parku od strony Park Lane, ale potrzebowaliśmy powodu, aby to zrobić, a Królowa Matka spodobała się pomysłowi, aby uczynić ją jej czcią. Pokazaliśmy jej model projektu i, pomimo tego, co mówią niektórzy głupi ludzie, spodobał jej się on i po prostu przedstawiliśmy kilka małych sugestii dotyczących wystroju.

Była bardzo otwarta i dobroduszna. Była pogodna i pełna humoru, i chciała, żeby otaczający ją ludzie również byli radośni i roześmiani. Z okazji otwarcia bramy odbyło się wydarzenie. Miała się pojawić, przejść formalną część i wrócić do domu, ale cała impreza przerodziła się w gigantyczną imprezę i została na dłużej.

Zaprzyjaźniłam się z jej stewardem, Williamem Tallonem. Był ekstrawagancki i rozśmieszał ją, w przeciwieństwie do niektórych innych szarych garniturów w kręgach królewskich. Byli jak Tweedledum i Tweedledee – oddani sobie nawzajem. W swoim życiu zetknęła się z wieloma śmierciami, ale on był pełen życia. Powiedział mi, że ma kosze na pranie pełne lśniących sukienek i słoniowych stóp, które jakimś sposobem zdobyła w prezencie.

Nosiła wysokie obcasy do 101. roku życia – przykład dla nas wszystkich!

Basia współpracuje z organizacją charytatywną Safe Lives zajmującą się przemocą domową, safelives.org.uk

Nicky Henderson trenował konie dla Królowej Matki i rodziny królewskiej od początku lat 90. XX wieku, odnosząc ponad 60 zwycięstw

Wyścigi były jej pasją poza godzinami służby. Miała kilka koni najwyższej klasy i prawie wszystkie sama wyhodowała w Sandringham. Uwielbiała przyjeżdżać do moich stajni w Berkshire, żeby zobaczyć, jak przebiega trening i być częścią całego procesu.

Podobały jej się wszystkie postacie związane z tym sportem – niektóre z nich były znane. Ten sport to jak wielka rodzina. Mogła się po prostu zrelaksować. Mieliśmy pyszne lunche i rozmawialiśmy prawie w każdy niedzielny poranek, a tematem zdecydowanie nie były zawsze wyścigi.

Myślę, że była najszczęśliwsza w Szkocji, w Balmoral i swoim domu w zamku Mey. Opowiadała o swoich przygodach podczas wędrówek po Highlands w młodości. Zawsze piła ten sam trunek, gin i Dubonnet. Nie chcę myśleć, ile pół-butelek Dubonnet mieliśmy w domu, bo za każdym razem, gdy przychodziła, myśleliśmy, że lepiej będzie kupić nową.

Nikt nie znosił kontuzji konia bardziej niż Królowa czy Królowa Matka. Jeśli koń spisywał się słabo, była pełna współczucia i zrozumienia, a personel stajni zawsze współczuł. Byłem z nią, kiedy odniosła 400. zwycięstwo, Nearco Bay, w maju 1994 roku. Cieszyła się z tego. Ale cieszyła się ze wszystkiego.