Zmarł poeta i redaktor Antonio Calera-Grobet.

Eirinet Gómez

Gazeta La Jornada, poniedziałek, 18 sierpnia 2025, s. 20-25. 5

Społeczność literacka wyraziła smutek po śmierci meksykańskiego poety, pisarza i redaktora Antonia Calery-Grobeta. Kondolencje podkreśliły jego rolę jako propagatora słowa, ale przede wszystkim jako twórcy przestrzeni kulturowej.

Głos poety Calery-Grobeta zaginął w ten weekend na morzu u wybrzeży Jukatanu, podczas jego urlopu. Wraz z jego śmiercią odeszła jedna z najbardziej aktywnych i zaangażowanych postaci meksykańskiej kultury.

„Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Calery-Grobeta (1974-2025), pisarza, redaktora, dziennikarza kulturalnego i niestrudzonego popularyzatora kultury, który szerzył idee” – napisało wydawnictwo Ediciones Periféricas EP, w którym ukazał się jego ostatni tomik poezji: Xajays (2023).

Calera-Grobet urodził się w Meksyku w 1974 roku i opublikował tomiki poezji, takie jak „Yendo” (2014) i „Sed Jaguar” (2018). Eksplorował również gatunki literackie, takie jak eseje, powieści i kroniki, o tytułach takich jak „Gula: de sesos y lengua” (O mózgu i języku), „ ¡Carajo!” (Carajo! ), „Zopencos” (Zopencos) i „Sobras completas” (Kompletne resztki).

Jej entuzjazm dla twórczości nie ograniczał się do pisania: wkrótce została liderką projektów w instytucjach publicznych i przestrzeniach niezależnych, takich jak Casa Vecina, Casa del Lago na UNAM i Muzeum Miasta Meksyk. Zaprojektowała również inicjatywy o niezapomnianym wpływie, takie jak La Chula Foro Móvil, mobilna biblioteka, która udostępniała książki, poezję i spotkania z czytelnikami na żywo dzielnicom i zakątkom miast w całym kraju, oraz La Bota Inn (2005), restauracja w Centrum Historycznym, w której odbywały się recitale i dyskusje na temat poezji współczesnej.

Zasłynął również jako założyciel Mantarraya Ediciones (2002), niezależnego projektu wydawniczego promującego eksperymenty graficzne i literackie. Wydawnictwo to opublikowało ponad 60 tytułów pisarzy latynoamerykańskich.

Yudi Martinez, pisarz z Querétaro, wspominał, że kiedy jego pierwszy zbiór wierszy trafił w ręce Calery-Grobeta, zaprosił go do czytania swoich wierszy w La Chula, wraz z innymi młodymi poetami poniżej 20. roku życia. „Przyjął nas w La Bota z niesamowitą życzliwością, okazując szczere zainteresowanie naszą poezją.

„W ten niedzielny poranek nie ma innego słowa niż dziękuję! Za rady, rekomendacje, lekturę i przyjaźń. Do zobaczenia wkrótce, na pewno przed końcem świata” – napisał Martínez w mediach społecznościowych.

Óscar Alarcón García, autor zbioru opowiadań „Polimastia” , wspominał okazję, gdy Calera-Grobet prezentował swój tomik poezji „Sed Jaguar” w La Bota. „To miejsce było oazą kultury i dobrego jedzenia . Oto zdjęcie z tych rzadkich chwil, kiedy czytałem jego dzieła w jego domu. Niestrudzony promotor, przyjaciel, redaktor i wspaniały człowiek, jasny promyk, gdziekolwiek się pojawisz”.

„Jak wyobrażamy sobie to miasto i jego poezję bez ciebie? Jak wyobrażamy sobie przyszłość i słowa, które oświetlają drogę? Jak możemy się porozumieć bez domu, który był twoim życiem, i przestrzeni, które zbudowałeś dla tak wielkiej ludzkości?” – powiedział Inti Muñoz Santini, Sekretarz ds. Rozwoju Miast i Mieszkalnictwa Miasta Meksyk.

Octavio Avendaño Trujillo, dyrektor Muzeum Sztuki w Sonorze, wspominał, że po przyjeździe do Meksyku odwiedził La Botę, która stała się wówczas sanktuarium poetów. Tam spotkał przy stole pisarzy Ericka Castillo, Daniela Lezamę i Antonia Calerę. „Daniel zapytał mnie, czy jestem jednym z obiecujących młodych meksykańskich poetów, podczas gdy Antonio uprzejmie interweniował, oferując mi jedzenie i napoje, jakie tylko zapragnę, za darmo”.

„Będę kochać”

Avendaño wspominał, że gest życzliwości, jaki Calera-Grobet mu okazał, był wielokrotnie powtarzany w rozmowach z setkami młodych twórców. Dodał, że jego inną cechą charakterystyczną było to, że zawsze uważnie śledził puls polityczny kraju, dlatego często spotykali się na marszach i spotkaniach, gdzie żywili nadzieję na poprawę przyszłości Meksyku.

„Antonio zrobił dla kultury tego miasta więcej niż wielu sekretarzy i urzędników ds. kultury. Był przyjacielem tak wielu i wszystkich. Poezja zawsze będzie mu towarzyszyć” – powiedziała Fátima López, autorka zbioru wierszy „Sekretna nomenklatura ”.

„Mój ulubiony wiersz Antonia to „Amaré” z jego książki „ Sed Jaguar” . Opisuje w nim, jak pewnego dnia zbuduje łódź dla swoich przyjaciół, łódź, która pomieści nas wszystkich. Łódź będzie nazywać się Amaré . Wczoraj Antonio popłynął do tej łodzi” – dodał.

W związku ze śmiercią Antonia Calery-Grobeta kondolencje wyraziły także instytucje kulturalne, takie jak Narodowy Instytut Sztuk Pięknych i Literatury (Inbal) oraz wydawnictwa, takie jak Malpaís Ediciones.

„Antonio Calera-Grobet promował projekty wydawnicze i artystyczne, które otwierały przestrzeń do dialogu między słowem, obrazem i sztuką. Składamy kondolencje jego rodzinie, przyjaciołom i środowisku kulturalnemu, które wspierało go przez całą karierę” – ogłosił INBAL w mediach społecznościowych.

Daniel López Aguilar

Gazeta La Jornada, poniedziałek, 18 sierpnia 2025, s. 20-25. 5

W związku z dwusetną rocznicą urodzin Mariano Escobedo, która będzie obchodzona 16 stycznia 2026 r., Narodowy Instytut Studiów Historycznych nad Rewolucjami Meksykańskimi (Inehrm) oraz gmina General Escobedo w prowincji Nuevo León ogłosiły nabór prac do Specjalnej Narodowej Nagrody za Esej Historyczny.

Nagroda ta nosi imię generała i ma na celu „wspieranie badań nad jedną z kluczowych postaci w historii Meksyku XIX wieku”.

Dla Felipe Ávili, dyrektora Inehrm, Mariano Escobedo (1826-1902) był uosobieniem wartości, które pozostają aktualne we współczesnym Meksyku.

„Był żołnierzem i politykiem, który od najmłodszych lat brał udział w walce z dyktaturą Santa Anny, wojnie reformowanej i oporze wobec francuskiej interwencji” – wyjaśnił w wywiadzie dla La Jornada .

Bronił niepodległości, suwerenności i praworządności z zaangażowaniem, które stawiało dobro narodu ponad interesy osobiste. Chociaż odegrał kluczową rolę w wydarzeniach takich jak oblężenie Querétaro i pojmanie Maksymiliana, jego postać została słabo zbadana w historiografii, podobnie jak w przypadku innych postaci jego czasów.

Ávila zauważył, że „istnieje niewiele biografii i szczegółowych opracowań na jego temat, dlatego konkurs ten otwiera żyzny grunt dla badaczy, zwłaszcza młodych, którzy chcą wnieść nowe spojrzenie na jego karierę wojskową, polityczną i regionalną”.

Umowa podpisana w maju pomiędzy Inehrm a gminą General Escobedo ma na celu promowanie upowszechniania historii i wzmacnianie więzi między społeczeństwem a jego przeszłością.

Silnik tożsamości i zaangażowania społecznego

„Historia powinna być siłą napędową tożsamości i zaangażowania społecznego” – stwierdził Ávila. Co więcej, „sojusz ten zapewnia wsparcie naukowe dla nagrody poprzez jury złożone ze specjalistów zajmujących się epoką reformacji, rządami Juáreza i restauracją republikańską”.

Nabór jest otwarty dla osób dorosłych, Meksykanów lub obcokrajowców, którzy legalnie przebywają w kraju od co najmniej pięciu lat i którzy ukończyli projekty badawcze z zakresu historii lub pokrewnych dyscyplin społecznych, skupiając się na procesach historycznych, w których uczestniczył meksykański oficer Mariano Escobedo.

Nabór zgłoszeń w wersji cyfrowej będzie prowadzony do godziny 17:00 dnia 28 listopada 2025 r. Zainteresowane osoby proszone są o przesłanie prac wraz z formularzem rejestracyjnym – dostępnym pod adresem forms.gle/ubWuEcfu12ur1BVB8 – na adres [email protected] . Aby uzyskać więcej informacji, prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem 818-220-6198, wew. 3130.

Nagrody pieniężne wynoszą 100 000 pesos za pierwsze miejsce, 75 000 pesos za drugie miejsce i 25 000 pesos za trzecie miejsce.

Zwycięskie eseje zostaną opublikowane w wersji drukowanej i cyfrowej, a wyróżnienia – w wersji elektronicznej. Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się w maju 2026 roku podczas Festiwalu Kultury Las Artes Transforman w gminie General Escobedo.

Aby zapewnić bezstronność, jury zachowa poufność swoich członków i skrupulatnie przeanalizuje każdą propozycję. Ávila podkreślił wagę demokratyzacji wiedzy: „Publikacje cyfrowe pozwalają tym badaniom dotrzeć do całej populacji”.

Dyrektor Inehrm, oprócz apelu, podkreślił, że ratowanie postaci takich jak Mariano Escobedo jest aktem historycznej sprawiedliwości.

„Jego dziedzictwo zostało w dużej mierze przyćmione przez inne postaci XIX wieku, ale odegrał on kluczową rolę w konsolidacji nowoczesnego Meksyku, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. Ta nagroda będzie wspierać kształcenie nowych specjalistów i wzbogacać naszą wiedzę o XIX-wiecznym Meksyku”.

„To wezwanie wzywa nas do ponownej oceny decydujących wydarzeń w historii naszego narodu i do odzyskania głosu tych, którzy przyczynili się do ukształtowania narodu, aby ich pamięć mogła rzucić światło na obecne i przyszłe pokolenia”.