Polki żyją 7,5 roku dłużej. Dwa czynniki, które uśmiercają polskich mężczyzn
- Kobiety w Polsce żyją przeciętnie dłużej o 7,5 roku niż mężczyźni
- Ta różnica - jak na kraje europejskie - jest jedną z największych
- O tym alarmuje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH - Państwowy Instytut Badawczy w najnowszym raporcie
- Przyczyn jest wiele, ale niepokojące jest to, że przyczynami przedwczesnych zgonów mężczyzn, czyli tych przed 75. rokiem życia, są: nadużywanie alkoholu oraz samobójstwa, zwłaszcza w grupie młodych mężczyzn
- Wśród mężczyzn duży wpływ na przewidywaną długość życia ma wykształcenie. Ci, z wyższym wykształceniem żyją przeciętnie o blisko 13 lat dłużej niż ci, z wykształceniem poniżej zasadniczego zawodowego
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy 4 czerwca opublikował najnowszą edycję raportu "Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2025", który kompleksowo i wielowymiarowo przedstawia aktualny obraz zdrowia publicznego w kraju.
Prof. Bogdan Wojtyniak z NIZP PZH – PIB, jeden z redaktorów raportu, zwrócił uwagę, że najnowszy dokument pokazał "dramatyczną" różnicę w przewidywanej długości życia między kobietami i mężczyznami.
- Kobiety w Polsce żyją przeciętnie dłużej o 7,5 roku niż mężczyźni, czyli rodząca się dziewczynka będzie żyła przeciętnie o 7,4 lat dłużej niż rodzący się chłopiec - wskazał prof. Wojtyniak.
Jak dodał, należymy do grupy tych krajów w UE, gdzie ta różnica jest największa.
W Polsce średni wiek życia kobiety to 82,0 lat, a mężczyzny - 74,7 (dane za 2023 r.).
Co istotne, mężczyznom zajęło ponad 30 lat, aby ich długość życia osiągnęła tę, którą kobiety miały na początku lat 90-tych.
Długość życia polskich kobiet jest o dwa lata krótsza niż przeciętnych mieszkanek UE, a w przypadku mężczyzn ta różnica wynosi 4 lata. Polacy żyją więc krócej niż obywatele UE.
To wynika - jak tłumaczy ekspert - "z bagażu, który dźwigamy od początku przemian społeczno-demograficznych i z którym weszliśmy w roku 1991".
Od '91 roku ta niekorzystna różnica zmniejszyła się, ale nie jest to duży spadek, zaś większość tego spadku nastąpiła na początku zaraz po wejściu do UE i była związana z dostępem do zdrowszej żywności, zmianą zachowań, walki z paleniem tytoniu. - Potem przestaliśmy nadrabiać i zmniejszać tę niekorzystną różnicę - dodał prof. Wojtyniak.
Jak mówił, problemem zdrowotnym, który w największym stopniu przyczynia się do przedwczesnych zgonów kobiet i mężczyzn w Polsce na tle UE są choroby układu krążenia.
NIZP-PZH przeanalizował też długość życia kobiet i mężczyzn w zależności od poziomu wykształcenia. Co istotne, w przypadku mężczyzn ci z wyższym wykształceniem żyją dłużej o 12,8 lat niż mężczyźni z wykształceniem poniżej zasadniczego, zawodowego, a więc gimnazjalnym lub niższym.
- W przypadku kobiet to zróżnicowanie jest mniejsze, ale wynosi prawie 9 lat; 8,8 roku długości życia. A więc to są naprawdę dramatyczne różnice w długości życia, a więc w samym stanie zdrowia tych grup o różnym poziomie wykształcenia - ocenił prof. Wojtyniak.
Instytut przeanalizował też najczęstsze przyczyny zgonów odpowiedzialnych, są utracone potencjalne lata życia.
- Potencjalne utracone lata życia to są zgony przed 75. rokiem życia. Przyjmuje się - w zależności od kraju i od sytuacji - że w zasadzie ludzie powinni żyć do 75 lat. Jeżeli ktoś umarł wcześniej, to stracił potencjalne lata życia. Jeżeli ktoś umarł w wieku 74 lat, to stracił tylko rok, ale jeżeli ktoś umarł w wieku 20 lat, to stracił 55 lat potencjalnych lat życia - wyjaśniał ekspert.
W przypadku mężczyzn w podobnym stopniu za te przedwczesne zgony i utracone potencjalne lata życia odpowiadają zarówno choroby układu krążenia, jak i choroby nowotworowe. Tutaj nastąpiło duże zbliżenie. Dotychczas bardziej dominowały choroby układu krążenia.
Na co zwrócił uwagę ekspert, niepokojące są przedwczesne zgodny z powodu konsumpcji alkoholu. - Te przyczyny odpowiadają za 10 proc. utraconych potencjalnych lat życia mężczyzn w Polsce - wskazał.
Kolejne niepokojące zjawisko, to "wysokie obciążenie zgonami z powodu samobójstw. 6 proc. utraconych potencjalnych lat życia mężczyzn wynika z samobójstw".
Co niepokojące, to właśnie samobójstwa są istotną przyczyną zgonów wśród mężczyzn w młodym wieku. - Tutaj mamy problem ze zdrowiem psychicznym, który powoduje takie fatalne skutki zdrowotne - dodał.
Natomiast jeżeli chodzi o kobiety, to dominującą przyczyną utraconych potencjalnych lat życia przez kobiety są nowotwory złośliwe, które odpowiadają za blisko 40 proc. utraconych potencjalnych lat życia. Dominuje nowotwór złośliwy piersi, ale też płuca.
- W ostatnim roku nowotwór złośliwy piersi wysunął się przed nowotwór złośliwy tchawicy, oskrzeli i płuca - wskazał.
Współczynnik zgonów z powodu przyczyn możliwych do uniknięcia dzięki prewencji jest o połowę większy niż współczynnik zgonów z powodu przyczyn, które można leczyć.
Aż 2/3 zgonów osób zmarłych poniżej 75 lat jest związane z przyczynami możliwymi do uniknięcia. To wyzwanie dla diagnostyki, aby wcześniej identyfikować choroby.
Największym wyzwaniem dla Polski pozostają choroby układu krążenia. Umieralność z ich powodu jest wyższa o 60 proc. niż przeciętna w UE.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
rynekzdrowia
