Nowe przymierze ma na celu ograniczenie szkód związanych z alkoholem w Europie i Azji Środkowej

Alkohol jest jednym z głównych czynników ryzyka niepełnosprawności i odgrywa kluczową rolę w rozwoju ponad 200 chorób przewlekłych. Przyczynia się również do urazów, zaburzeń psychicznych, przestępczości i innych problemów społecznych.

Aby zwalczać choroby, obrażenia i zgony związane z alkoholem, podczas Kongresu Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Chorobą Wątroby w Amsterdamie powołano Europejski Sojusz na rzecz Zdrowia w Sprawie Alkoholu. W jej skład wchodzą organizacje i eksperci z dziedziny opieki zdrowotnej, których celem jest propagowanie decyzji opartych na nauce, informowanie społeczeństwa i wdrażanie skutecznej polityki mającej na celu ochronę zdrowia.

Niezauważone konsekwencje

Sojusz zwraca szczególną uwagę na konsekwencje spożywania alkoholu , które często pozostają niezauważone.

„Alkohol wiąże się z ponad 200 chorobami, od marskości wątroby po raka i choroby układu krążenia” – zauważa Alexander Krag, szef Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Wątrobą. – Często jednak zapomina się o zagrożeniu, jakie ono ze sobą niesie. Alkohol jest zatem najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobami wątroby w Europie. Ponadto jest przyczyną ponad 70 000 zgonów z powodu raka rocznie. Celem tego sojuszu będzie dostarczanie ludziom wiarygodnych faktów i pomoc w podejmowaniu świadomych wyborów”.

Eksperci twierdzą, że nie tylko osoby cierpiące na alkoholizm są narażone na ryzyko zachorowania na raka. Nie ma bezpiecznego poziomu spożycia alkoholu, ale nie każdy o tym wie. Dlatego wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy, że alkohol jest jednym z głównych czynników ryzyka zachorowania na raka piersi.

Celem sojuszu jest zwrócenie uwagi na mniej oczywiste powiązania – między alkoholem a chorobami układu krążenia, samobójstwami, zaburzeniami rozwoju płodu oraz problemami ze snem i zdrowiem psychicznym.

Ochrona dzieci i młodzieży

Jednym z priorytetów sojuszu jest ochrona dzieci i młodzieży przed skutkami spożycia alkoholu. Wrażliwość zaczyna się już w łonie matki i trwa dalej w postaci przemocy w rodzinie, zaniedbania i wczesnego kontaktu z alkoholem w dzieciństwie i okresie dojrzewania. W regionie europejskim co czwarty zgon w grupie wiekowej 19–24 lat jest związany z alkoholem.

Mimo to dzieci i młodzież w dalszym ciągu są narażone na agresywny marketing, m.in. z powodu niewystarczających regulacji w tym zakresie. Eksperci uważają, że ochrona dzieci powinna obejmować całkowitą abstynencję od alkoholu w czasie ciąży, zmniejszenie ogólnego spożycia alkoholu w społeczeństwie, ściślejsze regulacje dotyczące reklam i rewizję norm społecznych.

Szkodliwość alkoholu nie jest nieunikniona i nie należy jej postrzegać jako osobistej porażki, podkreśla Frank Murray, rzecznik Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Wątrobą. Jego zdaniem jest to tragiczny skutek braku skutecznej polityki opartej na dowodach i ogromnego wpływu przemysłu alkoholowego na zdrowie publiczne.

Konkretne działania – namacalne rezultaty

Sojusz ma na celu zwiększenie udziału środowiska medycznego w kształtowaniu polityki antyalkoholowej na wszystkich szczeblach. Chociaż środki mające na celu ograniczenie szkodliwości alkoholu znane są od dawna, w praktyce są one słabo wdrażane. Środki te obejmują podwyższanie podatków, ograniczanie reklamy i zmniejszanie dostępności alkoholu.

Doświadczenia Litwy pokazują, że zdecydowana polityka może przynieść szybkie i namacalne rezultaty: w latach 2016–2019 w kraju wprowadzono szereg ograniczeń, które doprowadziły do ​​znacznego ograniczenia spożycia alkoholu, co pozwoliło uratować tysiące istnień ludzkich i ograniczyć zapadalność na choroby.

„Według nowego badania WHO, takie środki jak podwyższenie podatku akcyzowego i ograniczenie marketingu mogą przynieść rezultaty w czasie krótszym niż rok” – mówi Gauden Galea, ekspert Europejskiego Biura WHO ds. Chorób Niezakaźnych i Innowacji. „Oznacza to, że są one całkowicie wykonalne w ciągu jednej kadencji politycznej”.

Rola pracowników służby zdrowia

Ponieważ lekarze, pielęgniarki i inni specjaliści są często pierwszymi osobami, które dostrzegają skutki nadużywania alkoholu, sojusz opowiada się za zwiększeniem ich roli w działaniach profilaktycznych. Obejmuje to kontrolę w celu wykrycia niebezpiecznych poziomów użytkowania oraz zapewnienie krótkiego poradnictwa w ramach wizyt lekarskich. Zdaniem ekspertów, dyskusja na temat alkoholu powinna stać się normą w systemie opieki zdrowotnej.

„Jako lekarz rodzinny codziennie widzę szkody, jakie alkohol wyrządza jednostkom, ich rodzinom i całym społecznościom” – mówi Margarida Santos z Portugalii. – My, pracownicy służby zdrowia, mamy obowiązek rozmawiać o tym z pacjentami i obalać szkodliwe mity. Jednak same środki medyczne nie wystarczą – potrzebujemy skutecznych strategii rządowych i zmian w świadomości społecznej”.